Муниципальное бюджетное образовательное учреждение
«Старосуркинская средняя общеобразовательная школа»
Альметьевского муниципального района РТ
Рассмотрено: Согласовано: Утверждаю:
на заседании МО Зам. Директора по УВР Директор_________
Протокол №___от ___________________ __________________
«___»_______200__г. «___»_________200__г. «__»_________200__г.
Рабочая программа
учебного курса родной язык и литература в 7 классе
Учителя 2 категории
Бикбовой Ирины Леонтьевны
Рассмотрено на заседании
педагогического совета школы
Протокол №_____________
от_________________2012г.
2012-2013 уч.г
Чăваш Республикин Вĕрентÿ министерстви усă курма ирĕк панă программă тăрăх йĕркелесе çырнă.
Кĕнекесем:
Чăваш чĕлхи 7 класс. В.И. Дмитриев, Шупашкар. Чăваш кĕнеке издательстви. 2009
Тăван литература. 7 класс. З.С. Антонова, П. Н. Метин. Шупашкар. Чăваш кĕнеке издательстви. 2004
Чăваш чĕлхи меслетлĕхĕ. Л. П. Сергеев, Г. Н. Семёнова. Чăваш Республикин вĕрентÿ институчĕн редакципе издательство пайĕ, 2004
Диктант пуххи. 5-11 классем валли. Л. Г. Петрова, В. А. Егорова. Шупашкар 2004
Сăмах диктанчĕ.Вăтам шкул валли. Шупашкар 2006
Шкул ачисен пĕлĕвĕпе хăнăхăвĕсене хакласси. Шупашкар 2004
Хăнăхтару пуххи. Трифонова В. А. Шупашкар 2008
Эрнене—4 сехет. Пĕтĕмпе—140 сехет.
Тĕрĕслев диктанчĕсем—4.
7 класра вĕреннĕ ачасен мĕн-мĕн пĕлмелле:
- хăй çинчен, тăван çемье, ялĕ, шкулĕ, çинчен кĕскен те анлăраххăн та çыхăнуллă каласа пама пултармалла;
- çанашкалах вуланă пĕр-пĕр хайлав çинчен, курнă фильм çинчен, ăçта та пуллин кайса курни çинчен те ирĕклĕн каласа пама пĕлмелле;
- сăпайлă калаçăва тирпейсĕрринчен, кăмăллине чăртмаххинчен уйăрма пĕлмелле;
- чĕлхери сăмахсене май пур таран пуплев пайĕсен çине уйăрма, пуплев вайĕсен паллăрах уйрăмлăхĕсене кăтартма пултармалла;
- пуплев пайĕсен тĕрлĕ формисемпе вырăнлă усă урмалла.
Çапах та вĕрентекенĕн çакна асра тытмалла: чĕлхене хутщăнура (калаçура е çырура) кирлĕ пек усă курма вĕрентеймесен унăн тытăмĕ çинчен калаçнин усси çукпа пĕрех. Чĕлхе тытăмне пĕлни пуплевре палăртмалла. Ачан калаçăвĕпе çырăвĕ çулсеренех пуянланса, якалса, тасалса пыни кăна унăн чĕлхе пĕлĕвĕ тарăнланса пынине кăтартать.
Чăваш литературипе вĕренекенсен çакна пĕлмелле:
- хайлавсен авторне тата хайлава мĕншĕн çапла ят панине ăнлантарма;
-вĕреннĕ хайлавсен темипе тĕп шухăшне, тытăмĕн уйрăмлăхĕсене кăтартма; хайлавсенчи ĕçсен йĕркине, сăнарсене пĕр-пĕринпе танлаштарма, вĕсен хушшинчи çыхăнăва палăртма,
-литература хайлавĕсен илемлĕх мелĕсене тишкĕрме, драма, лирика тата лиро-эпика хайлавĕсен уйрăмлăхĕсене уçса пама,
-программăра кăтартнă текстсене пăхмасăр калама.
Вĕренекенсен çаксене тума пултармалла:
-çыравçă тунă сăмахсене курма: тавçăрса илме; çавăн евĕр пĕчĕк сценăсем, калавсем, юрăсем, ÿкерĕк –тĕрленчĕк çырма;
-хайлаври ĕçсен йĕркипе тытăмĕн пĕлтерĕшне уçса пама;
-хайлаври илемлĕх мелĕсене тупма, вĕсен шухăшпа сăнарлăх пĕлтерĕшне кăтартма;
-учитель ыйтăвĕсемпе çыхăнтарса литература геройне характеристика пама;
-хайлаври геройсене пĕр-пĕринпе тата пурнăçри çынсемпе танлаштарма;
-илемлĕ литература, ăслăлăх тата публицистика хайлавĕсене тĕрĕс вулама, кирлине çырса илме;
-вĕреннĕ хайлав çинчен (харпăр хăй шухăшне пĕлтерсе) каласа пама; ыйтăва туллин хуравласа, сăнарсене уйрăммăн танлаштарса, ушкăнласа сăнарлама, сочинении çырма;
-прозăллă сăвă хайлама;
-эпика хайлавĕн е унăн пĕр сыпăкăн плане тума;
-килте вуланă литература е ытти ÿнер хайлавĕ çинчен (харпăр хăй шухăшне пĕлтерсе) калама е çырма;
-хаçатри тавлашу материалĕсене сÿтсе явнă чухне хăйĕн шухăшне уçса пама, интервью илме, репортаж е тĕрленчĕк çырма, стена хаçачĕ, журнал кăларма;
-хрестоматири тата вуланă кĕнекесенчи ăнлантарса панă материалпа, словарьсемпе, справочниксемпе усă курма.
Вĕренӳ содержанийĕ
Морфологипе орфографи.
Теори пелевесем.
Глаголан сапатла формисем, весен пелтереше, тулашри паллисем.Глаголан пурла тата сукла формисем, пулас форми.Глаголан наклонени тата вахат формисем. Весемпе каласура выранла уса курасси тата терес сырасси.
Сапатсар формасем, весен паллисем.Причастин тухасла формисем. Причасти формисемпе выранла уса курасси, терес сырасси. Деепричасти пелтереше, уйрамлахесем.Деепричастисемпе выранла уса курасси, терес сырасси.
Инфинитивсем, весен пуплеври выране.
Еверлев самахесем, весен пелтереше, пуплеври выране.Еверлев самахесемпе пелтерешне тата стильне кура выранла уса курасси, терес сырасси.
Хыс самахсен пелтерешепе уйрамлахесем. Хыс самах выраненче сурекен ытти пуплев пайесем. Хыс самах выраненче сурекен самахсен синонимлахе.
Союзсен пелтерешепе пуплеври выране. Сыпанулла тата паханулла союзсем.
Татаксен пелтереше, уйрамлахесем. Татаксене терес сырасси.
Междометисен ытти пуплев пайесен йышенчи выране. Междометисемпе сы- ханна орфографипе пунктуаци правилисем.
Практика ханахавесем.
Глаголсене пелтерешне кура ушканласси.Глаголан синонимесемпе синоним- ла формисене тупасси, весемпе выранла уса курасси.Глаголсен стиль уйрам- лахесене палартасси.
Причасти формисемпе терес уса курма ханахтарасси.Иртне причастипе тата перре иртне вахат формипе выранла уса курасси.
Деепричастисемпе синонимла формасем, весемпе выранла уса курасси.
Еверлев самахесемпе пелтерешесене, стиль уйрамлахесене кура выранла уса курасси.
Пулашу самахесемпе пуплевре выранла уса курасси.
Междометисемпе чере каласура тата сырура терес уса курасси.
Ăнлантару çырăвĕ
Ку программăна И. А. Андреев профессор çырнă патшалăх стандарчĕпе ( Пĕтĕмĕшле пĕлÿ паракан шкулти чăваш чĕлхи. Патшалăх стандарчĕ.) тата программăпа ( Чăваш чĕлхи программи : Чăваш шкулĕн 5-9 мĕш класĕсем валли И. А. Андреев хатĕрленĕ ) усă курса çырнă.
Вĕренÿ планĕ тăрăх чăваш чĕлхипе литературăна вĕренме 7 класра эрнере 4 сехет уйăрнă. Çулталăкра вара 136 сехет.
Тĕп тĕллев – вĕренекенсене кулленхи хутшăнура пĕр-пĕринпе чăвашла калаçма хăнăхтарасси. Календарлă тематика планне чăваш шкулĕсенчи 7 классем валли хатĕрленĕ программăпа килĕшÿллĕн чăваш шкулĕн 7 класĕ валли В. И. Димитриев, В. А. Егорова, З. С. Антонова, П. Н. Метин хатĕрленĕ учебниксене тĕпе хурса тунă.
Унччен вĕреннĕ сăмахсенчен тăракан текстсене учитель е класри ача вуланине ăнланма, текст содержанине кĕскен каласа пама пултармалла. Ыйтнине хирĕç вĕренекен тĕрĕс хуравлама пултармалла.
Вĕренÿ çулĕ вĕçленнĕ тĕле ачасем хăйсен кулленхи ĕçĕ-хĕлĕ, вĕрентĕвĕ, канăвĕ, шухăш-ĕмĕчĕ çинчен диалог формипе те, монолог формипе те калаçма пĕлмелле.
Ачасен çыхăнуллă пуплевĕ ÿсмелле. Сăмахсемпе усă курас енчен те, чĕлхе тытăмĕ енчен те ачасен пуплевĕ тĕрĕс пулмалла.
7 класра литература вулавĕ, литература пĕлĕвĕн кÿртĕм вĕренĕвĕ никĕсре. Кÿртĕм вĕренÿ шутланакан кĕçĕн пусăм (V-VII ) ачасене вулама, вуланине ăнланма, сăнарсене хак пама, жанрсене, литература тероийĕн ансат ыйтăвĕсене пĕлме, вĕсем пурнăçа мĕнлерех çутатнине чухлама хăнăхтарса çитермелле. Чĕлхе туйăмĕ, вулав хăвăртлăхĕ ку çулсенче хăйĕн виçине ларса çитмелле. Ачасен хăйсен пултару хастарлăхĕ пурри çак çулсенчех палăрмалла, вĕсем хаçат-журналпа çыхăну тытма, пичетленме пуçламалла.
Халăх сăмахлăхĕпе çыруллă сăмахлăх хайлавĕсене тĕпе хурса V-VII классенчи материала темăсем тăрăх хатĕрленĕ. Вĕсенчен пĕрисем йăлтах вуласа, тарăннăн тишкĕрсе вĕренмеллисем ,теприсем -- вуласа паллашмаллисем, виççĕмĕшĕсем – килте вуласа класра сÿтсе явмаллисем. Вуламалли хайлавсен шутне чăваш литературин, ача- пăчан литературин «ылтăн фондĕнчи» хайлавсем кĕнĕ.
Кĕçĕн классенче ачасем (V-VII ) илемлĕ хайлавăн тишкĕрĕвĕпе çыхăннă ăнлавсемпе паллашаççĕ: хайлав теми; литература геройĕ, унăн характерĕ (ĕçĕсем, хăйне мĕнле тытни, сăн-сăпачĕ, пуплевĕ, шухăшĕ- кăмăлĕ); автор, характеристика, илемлĕ пайрăмсем.; сюжет (хайлаври ĕç-пуç, сăнланнă çынсем, пейзаж, интерьер); пуплеве илемлетекен мелсем; пафос (хавха); прозăллă тата сăвăллă пуплев.
№
|
Темăсен ячĕсем
|
Сехет шучĕ
|
Вĕрентÿ меслечĕсем
|
|
|
|
теори
|
практикă
|
1
|
Тăван чĕлхе чуна çĕклет.
|
1
|
1
|
0
|
2
|
6 класра вĕреннине аса илесси.
|
4
|
3
|
1
|
3.
|
Глаголăн сăпатсăр формисем.
|
7
|
6
|
1
|
4.
|
Деепричастисем.
|
11
|
9
|
2
|
5.
|
Наречисем.
|
9
|
7
|
2
|
6.
|
Пулăшу пĕлтерĕшлĕ пуплев пайĕсем.
Морфологире
|
19
|
15
|
4
|
7.
|
вĕреннине аса илсе çирĕплетесси.
|
19
|
16
|
3
|
8
|
Пĕтĕмпе
|
70
|
57
|
13
|
№
|
Темăсен ячĕсем
|
Сехет шучĕ
|
Вĕрентÿ меслечĕсем
|
|
|
|
теори
|
практикă
|
1
|
Кÿртĕм
|
1
|
1
|
0
|
2
|
Истории юррисем
|
2
|
2
|
0
|
3.
|
Вăйă – улах, хăна юррисем
|
5
|
4
|
1
|
4.
|
Пусмăрпа тĕттĕмлĕхе хирĕç.
|
9
|
8
|
1
|
5.
|
Укçапа эрехех çынна ăсран кăларать.
|
6
|
5
|
1
|
6.
|
Тăван чĕлхе – чăваш чĕлхи.
|
7
|
6
|
1
|
7.
|
Тăван çĕршыв сывă пулсан тăван йăву та пулĕ сан.
|
7
|
6
|
1
|
8
|
Кайăк хитре тĕкĕпе, этем ырă ăсăпе.
|
6
|
5
|
1
|
9.
|
Пĕчĕк çыннăн пысăк чунĕ.
|
8
|
7
|
1
|
10.
|
Çут çанталăк – этемлĕх сăпки.
|
11
|
9
|
2
|
11.
|
Сарлака манн тăван çĕршывăм.
|
8
|
7
|
1
|
12.
|
Пĕтĕмпе.
|
70
|
60
|
10
| |
