Программа по формированию навыков безопасного поведения на дорогах и улицах «Добрая дорога детства» 2
Скачать 111.25 Kb.
|
| Чёваш Республикин Канаш район.нчи «Сухайкассичи п.т.м.шле вётам п.л\ паракан шкулта» чёваш ч.лхипе литератури в.рентекен. Ертсе пыракан. – чёваш ч.лхипе литератури кафедрин доценч. Иванова Надежда Григорьевна 8-мĕш класра К.В.Иванов пурнăçĕпе пултарулăхне вĕрентесси (4 сехет) 1-мĕш урок К.В.Иванов пултарулăхĕн паллă енĕсем. «Нарспи» поэмăн теми, тĕп шухăшĕ («Силпи ялĕнче» сыпăк). Урок тĕсĕ: çыравçă пултарулăхĕпе паллашмалли хутăш урок. Сапăрлăх тĕллевĕ: кашни çынра пултарулăх пуррине ĕнентересси, сăвăçăн тĕрлĕ енлĕ таланчĕпе паллашса пултарулăха аталантарма хавхалантарасси, «Нарспи» поэма илемĕпе киленме вĕрентесси. Пĕлÿ тĕллевĕ: çыравçă пурнăçĕпе пултарулăхĕн литературăра палăрнă тапхăрĕсем тата вăл пурăннă тапхăрти ĕçсемпе çынсем çинчен вĕрентесси; «Силпи ялĕнче» сыпăкăн темипе тĕп шухăшне кластер тата синквэйн мелĕсемпе тупма хăнăхтарасси. Аталантару тĕллевĕ: ачасене шухăшлама, ĕнентерÿллĕ пĕтĕмлетÿсем тума пулăшасси. Урок мелĕсемпе меслечĕсем: учитель сăмахĕ, ыйту-хурав, илемлĕ вулав, текстпа ĕçлесси, шырав-тĕпчев, «Хайлаври персонажсем, вĕсем хушшинчи çыхăну» ятлă таблица йĕркелесси, кластер тата синквэйн тăвасси. Пуплеве аталантарас хăнăхусем: çыравçă пултарулăхĕн синхронлă таблицине пăхса пĕтĕмлетÿсем тăвасси; сăнарсене палăртакан кирлĕ сăмах çаврăнăшĕсене тупма хăнăхтарасси; хайлавра илемлĕх мелĕсемпе усă курнине палăртасси; уйрăм сăнарсем çинчен каласа парасси. Литература теорийĕ: лиро-эпикăллă поэма, «Нарспи сăвви», персонажсем, темăпа тĕп шухăш, композици. Словарь ĕçĕ: Классик – наци тата тĕнче культурисенчи пысăк пĕлтерĕшлĕ, литературăпа искусствăн халăх хапăл туса йышăннă чи паха та чи чаплă хайлавĕсене çыракан; сăмахран, чăваш литературинче классиксен шутне К.Иванов, Çеçпĕл Мишши, Ф.Павлов, С.Элкер, П.Хусанкай, Ухсай Яккăвĕ тата ыттисем кĕреççĕ. Иллюстратор – кĕнеке илемлетекен – хайлав содержанийĕпе, тĕп шухăшĕпе тачă çыхăннă ÿкерчĕксемпе гравюрăсем тăвакан; тĕслĕхрен, К.Ивановăн «Нарспи» кĕнекине илемлетекен – П.Сизов художник. Каллиграфи – илемлĕ çырас ăсталăх. Корректура – наборланă йĕркесен оттискĕсенчи йăнăшсене тÿрлетекен. Экстерн йĕрки – шкулти е университетри программăна хăй тĕллĕн вĕренсе экзамен пани. Реалист – литературăпа ÿнерте пурнăç чăнлăхне (халăхăн истории аталанăвне, пурнăçри социаллё пулăмĕсене) туллин те тĕрĕс кăтартакан. «Нарспи» сăвви – К.Ивановăн «Нарспи» поэминчи тăватă йĕркеллĕ çаврасем (катренсем) пилĕкшерĕн-пилĕкшерĕн шухăшпа сăнарлăх тĕлĕшпе пĕрлешсе тăни; 20 йĕркерен тăракан сăвă çыххи (çирĕм йĕркелĕх); тĕслĕхрен, пĕрремĕш сăвă çыххи «Пуш уйăхĕн вĕçĕнче» тенипе пуçланать те «Чупса çÿрет урамра» йĕркепе вĕçленет. Лиро-эпикăллă поэма – халăхсемпе уйрăм çынсен пурнăçĕнче пулса иртнĕ паллăрах самантсене эпикăллё тата лирикăллё каласа пани, чăн пурнăçри лару-тăрăва сăнарсем урлă кăтартни. Унăн паллисем – темиçе сюжет йĕрĕ, геройсен тĕнчине аталанура, характерĕсене туллин кăтартни, вĕсем ĕçĕсенче, шухăш-туйăмĕнче, кил-çурт таврашĕнче курăнни; тĕслĕхрен, К.Ивановăн «Нарспи» поэми. Тема – хайлавра мĕн çинчен каласа кăтартни. Тĕп шухăш – çыравçă хайлавра сăнласа кăтартнă пурнăç пулăмĕн пысăк шухăшĕ, пĕлтерĕшĕ. Композици (хайлав тытăмĕ) – илемлĕ хайлавăн пĕтĕмĕшле тытăмĕ; хайлавăн темăпа тĕп шухăша уçса пама кирлĕ уйрăм пайĕсене, паллисене, сăнарĕсене пĕр-пĕринпе çыхăнтарса йĕркелени. Персонаж – литература хайлавĕнчи геройăн пĕтĕмĕшле ячĕ (вăл çын, чĕрĕ чун, асамлă вăй, япала т.ыт.те пулма пултарать). Анкарти – хыçалти пахча. Çăтмах – çÿлти патшалăх, леш тĕнчери ырăлăх, çав тери чаплă пурнăç. Нар – питĕ; нар – красота; нар пек хитре – питĕ илемлĕ; Калăм – ĕлĕкхи чăвашсен хальхи Мăн кун уявĕпе пĕр килнĕ çурхи тĕн уявĕ; аслă калăм – уяв пуçламăшĕ, Мăн кун умĕнхи кун. Кирлĕ хатĕрсем: мультимедиа проекторĕ; слайдсем; К.В.Иванов портречĕ; «Нарспи» телепоэма сыпăкне кăтартни (режиссёрĕ – Вячеслав Оринов; вылякансем – Çеçпĕл Мишши ячĕпе хисепленекен чăваш çамрăкĕсен театрĕн артисчĕсем). Урок эпиграфĕ: Константин Иванов – чăваш халăхĕн мăнаçлăхĕпе мухтавĕ, çĕнĕ çырулăхĕпе илемлĕ сăмахлăхне никĕслекенĕ, чăваш поэзийĕн малтанхи алмазĕ. Вăлах – пирĕн фотожурналист, художник, декоратор, вăлах – ăста педагог, фольклорист, кĕнекеçĕ, вăлах – ытарайми ал ăсти Виталий Станьял, филологи наукисен кандидачĕ Урок юхăмĕ: I. 1. К.В.Иванов пултарулăхĕ, сăвви-юмахĕ çинчен пуçламăш тата вăтам классенче вĕреннине аса илни. Сăвăллă юмахĕ: «Икĕ хĕр», сăвăллă халапĕсем: «Тимĕр тылă», «Тăлăх арăм» II. 1) К.В..Иванов пултарулăхĕн тĕрлĕ енлĕ талантне уçса пани (презентаципе усă курни) Урок темипе, эпирграфпа, тĕллевсемпе паллаштарасси (доска çине çырса хумалла; темине, эпиграфа ачасене тетраде çыртармалла). План:
2) «Нарспи» сăвви ăнлавпа паллаштарни. 3) Хайлав тытăмне ăнлантарасси («Нарспи» поэма 14 юрăран (сыпăкран) тăрать)   7 сыпăк, 3 пусăм III. 1) «Хайлаври персонажсем, вĕсем хушшинчи çыхăну» таблица тăвасси. 2) Ыйту-хурав: Мĕншĕн хăш-пĕр персонажсен ячĕ çук? Вĕсем поэмăра мĕнле вырăн йышăнаççĕ? Çак персонажсем камăн пурнăçне кăтартаççĕ?
3) «Нарспи» поэмăри «Силпи ялĕнче» сыпăкăн темипе тĕп шухăшне кластер тата синквэйн мелĕсемпе палăртни. Э   ТЕМ СИЛПИ ЯЛĔ ПУРНĂÇÇут çанталăк      Çут çанталăк  ЭТЕМ 1-мĕш çирĕм йĕркелĕхĕн (Нарспи сăввин) кластер таблици
3-мĕш çирĕм йĕркелĕхĕн кластер таблици
6-мĕш çирĕм йĕркелĕхĕн кластер таблици
IV. Автор калас шухăша вĕренекенсем ăнланса илнине çирĕплетме, сыпăка тишкернине пĕтĕмлетсе синквэйн тăватпăр. 1 япала ячĕ 2 паллă ячĕ 3 глагол Предложени Синоним (метафора) Этем Вăйлă, =утё Пăхăнать, ĕçет, çиет Вăйлă, =утё çын та хăй тĕнчине пăхăнать Пурнăç Хĕвел Хытă, хаяр Каять, хĕртет, йĕртет Хытă, хаяр хĕвел хĕрхенмесĕр хĕртет. Пурнăç Ял Аслă, ватă Ларать, çавăрнă, пур Аслă, ватă яла вăрман ăшне лартнă Пурнăç
2) «Силпи ялĕнче» сыпăка туллин вулăр; 3) Вуланё сыпăкра илемлĕх мелĕсене тупăр. |
Добавить документ в свой блог или на сайт
