Образовательная программа мбоу «Средняя общеобразовательная школа №46»

Скачать 2.13 Mb.

Название	Образовательная программа мбоу «Средняя общеобразовательная школа №46»
страница	4/23
Дата публикации	26.10.2014
Размер	2.13 Mb.
Тип	Образовательная программа

100-bal.ru > Литература > Образовательная программа

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 23

Гомер

«Илиада», «Одиссея» (фрагменты).

Античная лирика

Два стихотворения по выбору.

Данте

«Божественная комедия» (фрагменты).

М. Сервантес

Роман «Дон Кихот» (фрагменты).

У. Шекспир

Трагедии: «Ромео и Джульетта», «Гамлет» (в образовательных учреждениях с родным (нерусским) языком обучения обе трагедии изучаются в сокращении).

Два сонета по выбору.

Ж.-Б. Мольер

Одна комедия по выбору.

И.-В. Гете

«Фауст» (фрагменты).

Ф. Шиллер

Одно произведение по выбору.

Э.Т.А. Гофман

Одно произведение по выбору.

Дж. Г. Байрон

Одно произведение по выбору.

П. Мериме

Одно произведение по выбору.

Э.А. По

Одно произведение по выбору.

О. Генри

Одно произведение по выбору.

Д. Лондон

Одно произведение по выбору.

А. Сент-Экзюпери

Сказка «Маленький принц».

Х.К.Андерсен, Р.Бернс, У.Блейк, Р.Брэдбери, Ж.Верн, Ф.Вийон, Г.Гейне, У.Голдинг, В.Гюго, Д.Дефо, А.К.Дойл, Р.Киплинг, Л. Кэрролл, Ф.Купер, Дж.Свифт, Дж.Сэлинджер, В.Скотт, Р.Л.Стивен-сон, М.Твен, Э.Хемингуэй.

Произведения не менее трех авторов по выбору.

ОБЯЗАТЕЛЬНЫЙ МИНИМУМ СОДЕРЖАНИЯ ПО ТАТАРСКОМУ ЯЗЫКУ

Коммуникатив компетенция

Сөйләм. Телдән һәм язма сөйләм. Диалогик һәм монологик сөйләм. Сөйләм теле. Сөйләм стильләре. Матур әдәбият теле.

Телдән һәм язма сөйләмне аеру. Тел берәмлекләрен аралашу һәм ситуация үзенчәлекләренә карап сайлый белү. Аралашу өлкәсендә һәм ситуациясенә бәйле рәвештә телдән һәм язма сөйләмне дөрес файдалану.

Текстның темасы, төп фикере һәм төзелеше. Аларның стиль һәм жанр төрлелеге.

Татар әдәби теле һәм аның нормалары турында төшенчә.

Сөйләм эшчәнлеге төрләрен (тыңлап аңлау, сөйләү, уку һәм язу) үзләштерү.

Укуның төрле төрләрен (танышу, өйрәнү һ.б.) үзләштерү. Уку китаплары, массакүләм мәгълүмат чаралары, интернет һ.б. чаралар белән эшләү алымнарын үзләштерү.

Иҗтимагый-мәдәни, әхлакый, көнкүреш, уку темаларына бәйле булган монологик һәм диалогик сөйләм үрнәкләрен төзү.

Текстның эчтәлеген кыскача, тулы яки сайлап алып сөйләү. Диктантлар, изложениеләр һәм сочинениеләр язу. Төрле стиль һәм жанрдагы текстлар төзү: бәяләмә, аннотация, хат, ышаныч кәгазе, гариза, тезис, конспект һ.б.ш.

Лингвистик компетенция

Тел турында гомуми мәгълүмат.

Телнең кеше тормышында һәм җәмгыятьтә тоткан урыны. Татар теле -татар халкының милли теле.Телнең төп функцияләре.

Матур әдәбият һәм аның нормалары турында төшенчә.

Татар теленең үсештә булуы. Соңгы елларда татар теле лексикасындагы үзгәрешләр.

Тел белеменә караган сүзлекләр һәм алардан файдалану.

Тел гыйлеме

Фонетика. Орфоэпия.

Татар телендә сузык һәм тартык авазлар, аларның әйтелеше. Рус телендәге сузык һәм тартык авазлардан аермасы. Сингармонизм законы. Авазларның сөйләмдәге үзгәрешләре. Аваз һәм хәреф мөнәсәбәте.Авазларның ясалу урыннары һәм ысуллары турында төшенчә. .

Татар телендә иҗек калыплары, сүз басымы һәм аның үзенчәлекләре.

Интонация һәм аның үзенчәлекләре. Татар әдәби теленең әйтелеш нормалары. Телдәге аерым авазларның, сүзләрнең әйтелеш үзенчәлекләре.

Фонетиканың графика һәм орфография белән бәйләнеше.аваз һәм хәреф төшенчәләре.

Фонетика һәм орфоэпиядән алган белем һәм күнекмәләрне гамәлдә куллану.

Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы.

Сүзнең тамыры һәм кушымчалар.

Сүзнең нигезе.Тамыр һәм ясалма нигезле сүзләр.

Татар телендә сүз ясалышы ысуллары.

Алган белем һәм күнекмәләрне гамәлдә куллану.

Лексикология һәм фразеология.

Сүз - телнең төп йрәнү берәмлеге. Лексик мәгънә. Бер һәм күп мәгънәле сүзләр. Сүзләрнең туры һәм күчерелмә мәгънәләре.

Синоним, антоним һәм омоним сүзләр.

Килеп чыгышы ягыннан татар теленең сүзлек составы.

Кулланылышы буенча татар теленең сүзлек составы.

Актив кулланылышы буенча татар теленең сүзлек составы.

Фразеологизмнар һәм аларның кулланылышы.

Лексикология һәм фразеологиядән алган белем һәм күнекмәләрне гамәлдә куллану.

Морфология.

Татар теленең сүз төркемнәре системасы.

Мөстәкыйль сүз төркемнәре, аларның лексик-грамматик мәгънәләре, морфологик билгеләре һәм синтаксик функцияләре, рус теле белән уртак һәм аермалы яклары.

Бәйләгеч сүз төркемнәре. Аларның грамматик мәгънәләре һәм төркемчәләре. Бәйлекләр һәм теркәгечләр ,аваз ияртемнәре .

Модаль мәгънәле сүз төркемнәре: хәбәрлек сүзләр, кисәкчәләр һәм ымлыклар.

Морфологиядән алган белем һәм күнекмәләрне гамәлдә куллану.

Синтаксис һәм пунктуация.

Сүзтезмә һәм җөмлә - синтаксисның, төп берәмлекләре. Сүзләр һәм җөмләләр арасындагы тезүле һәм ияртүле бәйләнеш төрләре.

Җөмләлрнең коммуникатив төрләре, аларны барлыкка китерә торган чаралардан интонация, логик басым һәм сүз тәртибе.

Җөмләнең грамматик нигезе. Гади һәм кушма җөмләләр.

Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре, аларның төрле сүз төркемнәре белән белдерелүе.

Бер һәм ике составлы, җыйнак һәм җәенке, тулы һәм ким җөмләләр.

Җөмләнең тиңдәш һәм аерымланган кисәкләре.

Эндәш һәм кереш сүзләр, кереш җөмләләр.

Кушма җөмлә төрләре.

Туры һәм кыек сөйләм.

Текст һәм аның төзелеше. Текст берәмлекләренең үзара бәйләнеше.

Хәзерге татар әдәби теленең синтаксик нормалары, аларның рус теленнән аермасы.

Җөмлә ахырында тыныш билгеләре. Гади һәм кушма җөмләләрдә, тезем һәм чит сөйләмле текстларда, туры һәм кыек сөйләм янында, цитата һәм диалогларда тыныш билгеләренең куелу очраклары.

Синтаксис һәм пунктуация буенча алган белем һәм күнекмәләрне гамәлдә куллану.

Стилистика һәм сөйләм культурасы.

Функциональ һәм язма сөйләм стильләре. Аларның лексик-грамматик үзенчәлекләре. Сөйләм культурасы. Әдәби сөйләмгә хас булган төп билгеләр. Сөйләмдә калькаларның кулланылышы.

Стилистика һәм сөйләм культурасы буенча алган белем һәм күнекмәләрне гамәлдә куллану.

Этнокультура өлкәсенә караган компетенция

Телебездә халык мәдәнияте һәм тарихының, чагылышы. Татар теленең башка төрки телләр арасында тоткан урыны.

Татар халкының мәкаль-әйтемнәре.

Халык авыз иҗаты, матур әдәбият әсәрләрендә, тарихи вакыйгаларны чагылдырган текстларда милли-мәдәни кыйммәткә ия булган берәмлекләрне барлау, аларның мәгънәләрен аңлатмалы, этимологик һәм башка сүзлекләрдән файдаланып ачыклау.

Төрле өлкәләргә караган татар сөйләм этикеты нормалары, халкыбызның аралашу культурасы үзенчәлекләре.
ОБЯЗАТЕЛЬНЫЙ МИНИМУМ СОДЕРЖАНИЯ ПО ТАТАРСКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ

Мәҗбүри өйрәнү өчен тәкъдим ителә торган әдәби әсәрләр

Уку предметы буларак татар әдәб иятының эчтәлеген күпгасырлык әдәби мирасның иң яхшы әсәрләрен уку һәм өйрәнү тәшкил итә. Аларны кабул итү, анализлау һәм шәрехләү тарихи һәм теоретик белемнәргә, шулай ук уку-укыту эшчәнлегендә кулланыла торган эш төрләренә, алым-чараларга, формаларга нигезләнә.

Уку-укыту процессында өйрәнү өчен әдәби әсәрләрне сайлап алуда төп таләп (критерий) булып аларның сәнгати кыйммәте, гуманистик эчтәлеге, укучы шәхесенә уңай йогынты ясавы, аның үсеш бурычлары һәм яшь үзенчәлекләренә туры килүе, милли рух белән сугарылуы, шулай ук мәдәни-тарихи традицияләргә һәм белем бирү тәҗрибәсенә нигезләнүе тора.

Тәкъдим ителә торган материал татар әдәбиятының үсеш-үзгәреш этапларына бәйле рәвештә бүлеп бирелә. Әдәби әсәрләр хронологик тәртиптә урнаштырыла, ә инде программа авторлары, билгеле бер максаттан чыгып, аларның урынын үзгәртә ала. Укучыларның белем һәм яшь үзенчәлекләренә бәйле түбән сыйныфларда кечерәк күләмле әсәрләр өйрүнелсә, гомуми төп белем бирүнең соңгы этабында зуррак күләмле әсәрләрнең һәм әдәби процесс үзенчәлекләре белән бәйләнештә бирелүе әдәби материалның катлаулана баруына китерә.

Укучыларның рус телендә белем бирүче мәктәптә укулары түбәндәге үзенчәлекләргә китерә: а) зур күләмле әсәрләрне кыскартып бирү; б) татар халкының милли үзенчәлекләре, традицияләре, гореф-гадәтләре кирәк урын алган, милләтнең рухи-мәдәни асылы тулырак чагылган әсәрләрне анализлау; в) татар һәм рус әдәбиятларын (аерым әсәрләрен) чагыштырып өйрәнү.

Авторлык программаларында әдипләрне һәм әсәрләрне сайлау мөмкинлеге бирү өчен уку материалы түбәндәгечә тәкъдим ителә:

Язучының исеме һәм конкрет әсәре күрсәтелә;
Язучының исеме атала, ә әсәрләре күрсәтелми (саны гына атала);
Берничә язучы һәм аларның әсәрләре атала, өйрәнелергә тиешле авторлар саны күрсәтелә (конкрет әдипләрне һәм әсәрләрен программа авторлары яисә укытучылар сайлый).

Халык авыз иҗаты

Әкиятләр. Мәкаль һәм әйтемнәр. Табышмаклар. Җырлар. Бәетләр. Риваятьләр һәм легендалар (“Иске Казан каласы корылуы”, “Шәһәр ни өчен Казан дип аталган”, “Елан тавы” риваятьләре; “Зөһрә кыз”,”Җил арба””Сак-Сок” “Кеше гомере ничек корылган”, “Алып кешеләр” легендалары).

Борынгы һәм Урта гасыр әдәбияты

Кол Гали. “Кыйссаи Йосыф”(өзекләр).

Сәйф Сараи . “Сөһәйл вә Гөлдерсен” ,”Идегәй “ дастаны , Мөхәммәдяр.“Төхфәи мәрдан” поэмасы Котб “Хөсрәү вә Ширин”.

ХIХ йөз татар әдәбияты

Г.Кандалый. “Иген икмәк бирер икмәк...”, “Бу бала хәсрәте түкде...”, “Сахибҗәмал”.,”Иляһи ,барча галәмне”

Шиһабетдин Мәрҗәни.

М.Акмулла “Башка милләт алга барыр булды” , “Сүз чыгар шагыйрләрдән хикмәт берлән” , “Дамелла Шиһабетдин хәзрәтнең мәрсиясе”

К.Насыйри. “Әбүгалисина кыйссасы” (өзекләр).

М.Акъегет. “Хисаметдин менла”.

З.Бигиев. “Меңнәр яки Гүзәл кыз Хәдичә” (өзек).

ХХ йөз әдәбияты

Г.Тукай. “Исемдә калганнар”, “Туган тел”, “Пар ат”, “Туган җиремә”, “Туган авыл”, “Йокы”, “Өзелгән өмет”, “Шагыйрьгә”, “Бер татар шагыйренең сүзләре”, “Иттифак хакында”, “Шүрәле”.Эшкә өндәү” , “Сабыйга” ,”Эш беткәч уйнарга ярый” , “Су анасы” , “Ана догасы” , “Милли моңнар”, “И каләм” , “Сәрләүхәсез”

Г.Исхакый.”Кәҗүл читек”, “Сөннәтче бабай”,.”Ул әле өйләнмәгән” “Кәләпүшче кыз”

Ф.Әмирхан. “Татар каһарманы” ”Хәят”

Г.Ибраһимов. “Яз башы”, “Алмачуар”.

Ш.Камал. “Буранда”, “Акчарлаклар”.

Г.Камал. “Беренче театр”.”Бүләк өчен”

Дәрдемәнд. “Кораб”.”Бәллү” “Видаг”

С.Рәмиев. “Уку”, “Авыл”.”Таң вакыты” “Мин”

Г.Коләхмәтов. “Яшь гомер”.

М.Гафури. “Гөлләр бакчасында”, “Мин кайда”, “Сарыкны кем ашаган?” мәсәле. “Кыр казы” хикәясе.”Ике чебен” “Анам теле”шигыре

Н.Исәнбәт. “Туган ил” , “Син сазыңны уйнадың”

Нури Арсланов “Казан”шигыре

Г.Бәширов. “Нинди ул Татарстан” “Туган ягым – яшел бишек”

Кави Нәҗми “Хәят апа”

М.Фәйзи. “Галиябану”.

Һ.Такташ. “Иптәшләр”, “Караборынның дусты “ ,“Мокамай”, “Ак чәчәкләр”, “Мәхәббәт тәүбәсе”.

Г.Кутуй. “Сагыну”, “Рөстәм маҗаралары”.”Тапшырылмаган хатлар”

Ф.Кәрим. “”Үлем уены”, “Сибәли дә сибәли”, “Сөйләр сүзләр бик күп алар...”, “Кыңгыраулы яшел гармун”. “Гармунчы аю белән җырчы маймыл”

М.Җәлил. “Җырларым”, “Кызыл ромашка”, “Чәчәкләр” , “Имән” һәм өч шигырен сайлап.

А.Алиш. “Сертотмас үрдәк”, “Куян кызы”, “Чуар тавык”.

Х.Туфан. “Гөлләр инде яфрак яралар”, “Киек казлар”,”Чәчәкләр китерегез Тукайга”, “Кайсыгызның кулы җылы”, “Туган тел турында җырлар” (сайлап алу өчен).”Талантлы син ,Кеше туганым” .

Роза Хафизова “Кашкарыйлар озын гомерле”

Ибраһим Салахов “Колыма хикәяләре”

Зыя Мансур “Таңсылу”әкияте

Зәки Нури “Яңа шәһәр”

С.Хәким. “Җырларымда телим” “Бакчачылар”.”Гел кояшка карый тәрәзәләрем” “Башка бернидә кирәкми”

Ләбибә Ихсанова. “Лачын кыз” “Бүләк”

Р.Файзуллин “Күмәч пешерүчеләр җыры”

Радик Фаизов “Ә Җирдә тереклек бармы”

Нур Әхмәдиев. “Минем беренче туган көнем”

Ф.Хөсни. “Малай белән солдат” , “Сөйләнмәгән хикәя”

Г.Әпсәләмов. “Ак чәчәкләр” романы (өзек).

И.Гази. “Йолдызлы малай”.

Н.Дәүли. “Бәхет кайда була?” шигыре. “Кар нинди җылы” хикәясе.”Яшәү белән үлем арасында”

А.Әхмәт. “Үги кыз” пьесасы.

Ә.Еники. “Әйтелмәгән васыять”.”Кем җырлады” “Матурлык”

Аяз Гыйлажев “Җомга көн кич белән”

Р.Төхфәтуллин “Балам көлүе”

Х.Сарьян. “Бер ананың биш улы” .

Г.Зәйнәшева. Өч шигырен сайлап.

Ш.Галиев.”Алтын куллар” ,”Телләр белүче каләм”,”Саумысыз арышларым”.

Ф.Яруллин. “Кояштагы тап” әкияте һәм өч шигырен сайлап. . “Иң гүзәл кеше икәнсез”, “Ана” шигыре, “Җилкәннәр җилдә сынала”, “Язмышларга буйсынмас җан”.

Миргазыян Юныс “Шәмдәлләрдә генә утлар яна”

Хәзерге татар прозасыннан сайлап алу өчен әдәби әсәрләр: А.Гыйләҗев, М.Юныс, Н.Фәттах, М.Мәһдиев.

Хәзерге татар поэзиясеннән сайлап алу өчен әдәби әсәрләр: И.Юзеев, Зөлфәт, Р.Гаташ, Р.Харис.

Хәзерге татар драматургиясеннән сайлап алу өчен әдәби әсәрләр: Т.Миңнуллин, И.Юзеев, Ш.Хөсәенов, Ф.Яруллин, Р.Батулла.

Төп әдәби-тарихи мәгълүматлар

Матур әдәбиятның тормышны танып белүнең бер формасы булуы һәм анда кеше рухи дөньясының байлыгы, күптөрлелеге чагылуы. Әдәбият һәм сәнгатьнең башка төрләре. Сүз сәнгатенең төп асылы (әхлаклылык, миһербанлылык тәрбияләү, яшәүнең төп принципларын, дөньяга дөрес караш, эстетик зәвык формалаштыру һәм, гомумән, гомумкешелек кыйммәтләре белән таныштыру).

Матур әдәбиятның иҗтимагый һәм мәдәни тормыштагы урыны. Татар әдәбиятының милли үзенчәлеге, гуманистик эчтәлеге, традицияләр дәвамчанлыгы һәм яңачалык. Татар әдәбияты мөрәҗәгать иткән тема-мотивлар, гомумкешелек кыйммәтләре.

Фольклор

Халыкның милли рухи культура хәзинәсе буларак халык авыз иҗаты. Фольклор әсәрләрендә гомумкешелек кыйммәтләренең зур урын тотуы. Халык иҗатының язма әдәбият үсешенә, әдәби телгә зур йогынты ясавы. Фольклорның төп жанрлары.

Борынгы һәм Урта гасыр татар әдәбияты

Борынгы һәм Урта гасыр әдәбиятының мифологиягә һәм халык авыз иҗатына нигезләнүе. Ислам дине идеологиясе белән сугарылуы. Шәрык әдәбиятлары йогынтысы. Күчмә сюжетлар. Әсәрләрнең тематик төрлелеге һәм проблематикасы: гадел хөкемдар, кеше һәм Алла, шәхес һәм җәмгыять мөнәсәбәте, илаһи мәхәббәт һәм җир мәхәббәте, гаделлек, миһербанлылык, сабырлык . Әдәбиятта дини-әхлакый, суфыйчыл һәм дөньяви карашларның үрелеп баруы. Жанрлар төрлелеге.

ХIХ йөз әдәбияты

Бер яктан, урта гасыр әдәбияты традицияләренә нигезләнүе, икенче яктан, җәмгыятьтәге үзгәрешләргә бәйле яңа сыйфатлар белән баюы: реализм юлына чыгу, яңа төрләр һәм жанрлар барлыкка килү, сурәтләүнең яңа алым-чараларына мөрәҗәгать итү. Мәгърифәтчелек чоры әдәбиятының үзенчәлекләре. Һәртөр искелеккә каршы көрәшеп, идеал кеше образы тудырылу. Әдәбиятның чынбарлык проблемаларына мөрәҗәгать итүе. Яңа заман сүз сәнгатенә нигез салыну.

ХХ гасыр татар әдәбияты

Иҗтимагый-тарихи вакыйгаларның әдәбиятка тәэсире. Татар сүз сәнгатенең Шәрык һәм рус-Европа әдәби-фәлсәфи, мәдәни казанышларын үзләштерүе. Кеше һәм җәмгыять проблемасы. Чынбарлыкны реалистик һәм романтик чагылдыру үзенчәлекләре. Әхлакый һәм фәлсәфи эзләнүләр. Яңарыш чоры әдәбиятының әһәмияте.

Совет чоры татар әдәбиятының каршылыклы үсеше. Төп тема-проблемалар. Әдип һәм җәмгыять мөнәсәбәте. Бөек Ватан сугышы һәм татар әдәбияты. Илленче еллар ахырыннан башлап әдәбиятта сыйфат үзгәрешләре башлану. Сүз сәнгатендә милләт проблемасының алгы планга чыгуы. Әдипләрнең заман сорауларына актив мөрәҗәгать итүе. Җәмгыятьтәге үзгәрешләрнең әдәбиятта чагылышы.

Төп әдәби-теоретик төшенчәләр

Сүз сәнгате буларак әдәбият. Язма әдәбият һәм фольклор. Халык авыз иҗаты жанрлары. Әдәби төрләр һәм жанрлар. Әдәби образ.

Әдәби әсәрнең формасы һәм эчтәлеге: тема, проблема, идея, сюжет, композиция; сюжет элементлары; конфликт, автор образы, хикәяләүче образы; лирик герой.

Әдәби әсәрнең теле. Әдәби сурәтләү чаралары: чагыштыру, эпитет, метафора, гипербола, метонимия, символ, аллегория, җанландыру. Пейзаж. Портрет. Юмор һәм сатира.

Шигырь төзелеше: ритм, рифма, строфа.

Әдәбият тарихы. Әдәби процесс. Әдәби юнәлешләр һәм агымнар. Матур әдәбиятта гомумкешелек кыйммәтләре һәм әсәрнең милли үзенчәлеге.

Әдәби әсәрләрне танып-белү буенча төп эшчәнлек төрләре:

Төрле жанрдагы әдәби әсәрләрне аңлап һәм иҗади уку;
Сәнгатьле уку;
Кабатлап сөйләүнең төрле төрләре (тулы итеп, кыскача, сайлап, аңлатмалар белән, иҗади бирем белән);
Шигъри текстларны яисә чәчмә әсәрдән өзекләрне яттан өйрәнү;
Әсәрләрне анализлау һәм шәрехләү;
План төзү һәм әсәрләр турында бәяләмә (отзыв) язу;
Сочинение элементлары белән изложение язу;
Әдәби әсәрләр буенча һәм тормыштан алган фикер-карашларга, хис-кичерешләргә нигезләнеп сочинение язу;
Тема, проблема, жанр уртаклыклары нигезендә татар һәм рус әдәбиятындагы әсәрләрне чагыштырып бәяләү;
Рус телендәге әдәби текстларны татарчага һәм киресенчә тәрҗемә итү.

ОБЯЗАТЕЛЬНЫЙ МИНИМУМ СОДЕРЖАНИЯ ПО ИНОСТРАННОМУ ЯЗЫКУ

Речевые умения

Предметное содержание речи

Общение со сверстниками в ситуациях социально-бытовой, учебно-трудовой и социально-культурной сфер в рамках следующей примерной тематики:

1) Мои друзья и я. Взаимоотношения в семье, с друзьями. Внешность. Досуг и увлечения (спорт, музыка, чтение, посещение дискотеки, кафе, клуба^³). Молодежная мода. Карманные деньги. Покупки. Переписка.

2) Школьное образование. Изучаемые предметы, отношение к ним. Каникулы. Международные школьные обмены. Проблемы выбора профессии и роль иностранного языка.

3) Родная страна и страна/страны изучаемого языка. Их географическое положение, климат, население, города и села, достопримечательности. Выдающиеся люди, их вклад в науку и мировую культуру. Технический прогресс. Средства массовой информации.

4) Природа и проблемы экологии. Глобальные проблемы современности. Здоровый образ жизни.

Виды речевой деятельности

Говорение

Диалогическая речь

диалог этикетного характера – начинать, поддерживать и заканчивать разговор; поздравлять, выражать пожелания и реагировать на них; выражать благодарность; вежливо переспрашивать, отказываться, соглашаться;

диалог-расспрос – запрашивать и сообщать фактическую информацию (кто? что? как? где? куда? когда? с кем? почему?), переходя с позиции спрашивающего на позицию отвечающего; целенаправленно расспрашивать, «брать интервью»;

диалог-побуждение к действию – обращаться с просьбой и выражать готовность/отказ ее выполнить; давать совет и принимать/ не принимать его; приглашать к действию/взаимодействию и соглашаться/не соглашаться принять в нем участие; делать предложение и выражать согласие/несогласие принять его, объяснять причину;

диалог-обмен мнениями – выражать точку зрения и соглашаться/не соглашаться с ней; высказывать одобрение/неодобрение; выражать сомнение, эмоциональную оценку обсуждаемых событий (радость/огорчение, желание/нежелание), эмоциональную поддержку партнера, в том числе с помощью комплиментов.

Комбинирование указанных видов диалога для решения более сложных коммуникативных задач.
Монологическая речь

кратко высказываться о фактах и событиях, используя такие коммуникативные типы речи, как описание/характеристика, повествование/сообщение, эмоциональные и оценочные суждения;
передавать содержание, основную мысль прочитанного с опорой на текст;
делать сообщение по прочитанному/услышанному тексту;
выражать и аргументировать свое отношение к прочитанному.

Аудирование

Восприятие на слух и понимание несложных текстов с разной глубиной и точностью проникновения в их содержание (с полным пониманием, с пониманием основного содержания, с выборочным пониманием) в зависимости от коммуникативной задачи и стиля текста.

Формирование умений:

выделять основную информацию в воспринимаемом на слух тексте и прогнозировать его содержание;
выбирать главные факты, опуская второстепенные;
выборочно понимать необходимую информацию прагматических текстов с опорой на языковую догадку, контекст;
игнорировать неизвестный языковой материал, несущественный для понимания.

Чтение

Чтение и понимание текстов с различной глубиной и точностью проникновения в их содержание (в зависимости от вида чтения):

с пониманием основного содержания (ознакомительное чтение);
с полным пониманием содержания (изучающее чтение);
с выборочным пониманием нужной или интересующей информации (просмотровое/поисковое чтение).

Использование словаря независимо от вида чтения.

Чтение с пониманием основного содержания аутентичных текстов на материалах, отражающих особенности быта, жизни, культуры стран изучаемого языка.

Формирование умений:

определять тему, содержание текста по заголовку;
выделять основную мысль;
выбирать главные факты из текста, опуская второстепенные;
устанавливать логическую последовательность основных фактов текста.

Чтение с полным пониманием содержания несложных аутентичных адаптированных текстов разных жанров.

Формирование умений:

полно и точно понимать содержание текста на основе его информационной переработки (раскрытие значения незнакомых слов, грамматический анализ, составление плана);
оценивать полученную информацию, выражать свое мнение;
комментировать/объяснять те или иные факты, описанные в тексте.

Чтение с выборочным пониманием нужной или интересующей информации – умение просмотреть текст (статью или несколько статей из газеты, журнала) и выбрать информацию, которая необходима или представляет интерес для учащихся.
Письменная речь

Развитие умений:

делать выписки из текста;
писать короткие поздравления (с днем рождения, другим праздником), выражать пожелания;
заполнять формуляр (указывать имя, фамилию, пол, возраст, гражданство, адрес);
писать личное письмо по образцу/без опоры на образец (расспрашивать адресата о его жизни, делах, сообщать то же о себе, выражать благодарность, просьбу), используя материал тем, усвоенных в устной речи, употребляя формулы речевого этикета, принятые в стране изучаемого языка.

Языковые знания и навыки

Орфография

Правила чтения и орфографии и навыки их применения на основе изучаемого лексико-грамматического материала.

Произносительная сторона речи

Навыки адекватного произношения и различения на слух всех звуков изучаемого иностранного языка, соблюдения ударения и интонации в словах и фразах, ритмико-интонационные навыки произношения различных типов предложений, выражение чувств и эмоций с помощью эмфатической интонации.

Лексическая сторона речи

Навыки распознавания и употребления в речи лексических единиц, обслуживающих ситуации в рамках тематики основной школы, наиболее распространенных устойчивых словосочетаний, оценочной лексики, реплик-клише речевого этикета, характерных для культуры стран изучаемого языка; основные способы словообразования: аффиксации, словосложения, конверсии.

Грамматическая сторона речи

Признаки нераспространенных и распространенных простых предложений, безличных предложений, сложносочиненных и сложноподчиненных предложений, использования прямого и обратного порядка слов. Навыки распознавания и употребления в речи

Признаки глаголов в наиболее употребительных временных формах действительного и страдательного залогов, модальных глаголов и их эквивалентов, существительных в различных падежах, артиклей, относительных, неопределенных/неопределенно-личных местоимений, прилагательных, наречий, степеней сравнения прилагательных и наречий, предлогов, количественных и порядковых числительных. Навыки их распознавания и употребления в речи.
обязательный минимум содержания ПО МАТЕМАТИКЕ
АРИФМЕТИКА

Натуральные числа. Десятичная система счисления. Римская нумерация. Арифметические действия над натуральными числами. Степень с натуральным показателем.

Делимость натуральных чисел. Признаки делимости на 2, 3, 5, 9, 10. Простые и составные числа. Разложение натурального числа на простые множители. Наибольший общий делитель и наименьшее общее кратное. Деление с остатком.

Дроби. Обыкновенная дробь. Основное свойство дроби. Сравнение дробей. Арифметические действия с обыкновенными дробями. Нахождение части от целого и целого по его части.

Десятичная дробь. Сравнение десятичных дробей. Арифметические действия с десятичными дробями. Представление десятичной дроби в виде обыкновенной дроби и обыкновенной в виде десятичной.

Рациональные числа. Целые числа: положительные, отрицательные и нуль. Модуль (абсолютная величина) числа. Сравнение рациональных чисел. Арифметические действия с рациональными числами. Степень с целым показателем.

Числовые выражения, порядок действий в них, использование скобок. Законы арифметических действий: переместительный, сочетательный, распределительный.

Действительные числа. Квадратный корень из числа. Корень третьей степени. Понятие о корне n-ой степени из числа^⁴. Нахождение приближенного значения корня с помощью калькулятора. Запись корней с помощью степени с дробным показателем.

Понятие об иррациональном числе. Иррациональность числа. Десятичные приближения иррациональных чисел.

Действительные числа как бесконечные десятичные дроби. Сравнение действительных чисел, арифметические действия над ними.

Этапы развития представления о числе.

Текстовые задачи. Решение текстовых задач арифметическим способом.

Измерения, приближения, оценки. Единицы измерения длины, площади, объема, массы, времени, скорости. Размеры объектов окружающего мира (от элементарных частиц до Вселенной), длительность процессов в окружающем мире.

Представление зависимости между величинами в виде формул.

Проценты. Нахождение процента от величины, величины по ее проценту.

Отношение, выражение отношения в процентах. Пропорция. Пропорциональная и обратно пропорциональная зависимости.

Округление чисел. Прикидка и оценка результатов вычислений. Выделение множителя – степени десяти в записи числа.

АЛГЕБРА

Алгебраические выражения. Буквенные выражения (выражения с переменными). Числовое значение буквенного выражения. Допустимые значения переменных, входящих в алгебраические выражения. Подстановка выражений вместо переменных. Равенство буквенных выражений. Тождество, доказательство тождеств. Преобразования выражений.

Свойства степеней с целым показателем. Многочлены. Сложение, вычитание, умножение многочленов. Формулы сокращенного умножения: квадрат суммы и квадрат разности, куб суммы и куб разности. Формула разности квадратов, формула суммы кубов и разности кубов. Разложение многочлена на множители. Квадратный трехчлен. Выделение полного квадрата в квадратном трехчлене. Теорема Виета. Разложение квадратного трехчлена на линейные множители. Многочлены с одной переменной. Степень многочлена. Корень многочлена.

Алгебраическая дробь. Сокращение дробей. Действия с алгебраическими дробями.

Рациональные выражения и их преобразования. Свойства квадратных корней и их применение в вычислениях.

Уравнения и неравенства. Уравнение с одной переменной. Корень уравнения. Линейное уравнение. Квадратное уравнение: формула корней квадратного уравнения. Решение рациональных уравнений. Примеры решения уравнений высших степеней; методы замены переменной, разложения на множители.

Уравнение с двумя переменными; решение уравнения с двумя переменными. Система уравнений; решение системы. Система двух линейных уравнений с двумя переменными; решение подстановкой и алгебраическим сложением. Уравнение с несколькими переменными. Примеры решения нелинейных систем. Примеры решения уравнений в целых числах.

Неравенство с одной переменной. Решение неравенства. Линейные неравенства с одной переменной и их системы. Квадратные неравенства. Примеры решения дробно-линейных неравенств.

Числовые неравенства и их свойства. Доказательство числовых и алгебраических неравенств.

Переход от словесной формулировки соотношений между величинами к алгебраической.

Решение текстовых задач алгебраическим способом.

Числовые последовательности. Понятие последовательности. Арифметическая и геометрическая прогрессии. Формулы общего члена арифметической и геометрической прогрессий, суммы первых нескольких членов арифметической и геометрической прогрессий.

Cложные проценты.

Числовые функции. Понятие функции. Область определения функции. Способы задания функции. График функции, возрастание и убывание функции, наибольшее и наименьшее значения функции, нули функции, промежутки знакопостоянства. Чтение графиков функций.

Функции, описывающие прямую и обратную пропорциональную зависимости, их графики. Линейная функция, ее график, геометрический смысл коэффициентов. Гипербола. Квадратичная функция, ее график, парабола. Координаты вершины параболы, ось симметрии. Степенные функции с натуральным показателем, их графики. Графики функций: корень квадратный, корень кубический, модуль. Использование графиков функций для решения уравнений и систем.

Примеры графических зависимостей, отражающих реальные процессы: колебание, показательный рост. Числовые функции, описывающие эти процессы.

Параллельный перенос графиков вдоль осей координат и симметрия относительно осей.

Координаты. Изображение чисел очками координатной прямой. Геометрический смысл модуля числа. Числовые промежутки: интервал, отрезок, луч. Формула расстояния между точками координатной прямой.

Декартовы координаты на плоскости; координаты точки. Координаты середины отрезка. Формула расстояния между двумя точками плоскости. Уравнение прямой, угловой коэффициент прямой, условие параллельности прямых. Уравнение окружности с центром в начале координат и в любой заданной точке.

Графическая интерпретация уравнений с двумя переменными и их систем, неравенств с двумя переменными и их систем.
ГЕОМЕТРИЯ

Начальные понятия и теоремы геометрии

Возникновение геометрии из практики.

Геометрические фигуры и тела. Равенство в геометрии.

Точка, прямая и плоскость.

Понятие о геометрическом месте точек.

Расстояние. Отрезок, луч. Ломаная.

Угол. Прямой угол. Острые и тупые углы. Вертикальные и смежные углы. Биссектриса угла и ее свойства.

Параллельные и пересекающиеся прямые. Перпендикулярность прямых. Теоремы о параллельности и перпендикулярности прямых. Свойство серединного перпендикуляра к отрезку. Перпендикуляр и наклонная к прямой.

Многоугольники.

Окружность и круг.

Наглядные представления о пространственных телах: кубе, параллелепипеде, призме, пирамиде, шаре, сфере, конусе, цилиндре. Примеры сечений. Примеры разверток.

Треугольник. Прямоугольные, остроугольные и тупоугольные треугольники. Высота, медиана, биссектриса, средняя линия треугольника. Равнобедренные и равносторонние треугольники; свойства и признаки равнобедренного треугольника.

Признаки равенства треугольников. Неравенство треугольника. Сумма углов треугольника. Внешние углы треугольника. Зависимость между величинам сторон и углов треугольника.

Теорема Фалеса. Подобие треугольников; коэффициент подобия. Признаки подобия треугольников.

Теорема Пифагора. Признаки равенства прямоугольных треугольников. Синус, косинус, тангенс, котангенс острого угла прямоугольного треугольника и углов от 0° до 180°; приведение к острому углу. Решение прямоугольных треугольников. Основное тригонометрическое тождество. Формулы, связывающие синус, косинус, тангенс, котангенс одного и того же угла. Теорема косинусов и теорема синусов; примеры их применения для вычисления элементов треугольника.

Замечательные точки треугольника: точки пересечения серединных перпендикуляров, биссектрис, медиан. Окружность Эйлера.

Четырехугольник. Параллелограмм, его свойства и признаки. Прямоугольник, квадрат, ромб, их свойства и признаки. Трапеция, средняя линия трапеции; равнобедренная трапеция.

Многоугольники. Выпуклые многоугольники. Сумма углов выпуклого многоугольника. Вписанные и описанные многоугольники. Правильные многоугольники.

Окружность и круг. Центр, радиус, диаметр. Дуга, хорда. Сектор, сегмент. Центральный, вписанный угол; величина вписанного угла. Взаимное расположение прямой и окружности, двух окружностей. Касательная и секущая к окружности; равенство касательных, проведенных из одной точки. Метрические соотношения в окружности: свойства секущих, касательных, хорд.

Окружность, вписанная в треугольник, и окружность, описанная около треугольника. Вписанные и описанные четырехугольники. Вписанные и описанные окружности правильного многоугольника.

Измерение геометрических величин. Длина отрезка. Длина ломаной, периметр многоугольника.

Расстояние от точки до прямой. Расстояние между параллельными прямыми. Длина окружности, число ; длина дуги. Величина угла. Градусная мера угла, соответствие между величиной угла и длиной дуги окружности.

Понятие о площади плоских фигур. Равносоставленные и равновеликие фигуры.

Площадь прямоугольника. Площадь параллелограмма, треугольника и трапеции (основные формулы). Формулы, выражающие площадь треугольника: через две стороны и угол между ними, через периметр и радиус вписанной окружности, формула Герона. Площадь четырехугольника.

Площадь круга и площадь сектора.

Связь между площадями подобных фигур.

Объем тела. Формулы объема прямоугольного параллелепипеда, куба, шара, цилиндра и конуса.

Векторы

Вектор. Длина (модуль) вектора. Координаты вектора. Равенство векторов. Операции над векторами: умножение на число, сложение, разложение, скалярное произведение. Угол между векторами.

Геометрические преобразования

Примеры движений фигур. Симметрия фигур. Осевая симметрия и параллельный перенос. Поворот и центральная симметрия. Понятие о гомотетии. Подобие фигур.

Построения с помощью циркуля и линейки

Основные задачи на построение: деление отрезка пополам, построение треугольника по трем сторонам, построение перпендикуляра к прямой, построение биссектрисы, деление отрезка на n равных частей.

Правильные многогранники.

ЭЛЕМЕНТЫ ЛОГИКИ, КОМБИНАТОРИКИ, СТАТИСТИКИ И ТЕОРИИ ВЕРОЯТНОСТЕЙ

Доказательство. Определения, доказательства, аксиомы и теоремы; следствия. Необходимые и достаточные условия. Контрпример. Доказательство от противного. Прямая и обратная теоремы.

Понятие об аксиоматике и аксиоматическом построении геометрии. Пятый постулат Эвклида и его история.

Множества и комбинаторика. Множество. Элемент множества, подмножество. Объединение и пересечение множеств. Диаграммы Эйлера.

Примеры решения комбинаторных задач: перебор вариантов, правило умножения.

Статистические данные. Представление данных в виде таблиц, диаграмм, графиков. Средние результатов измерений. Понятие о статистическом выводе на основе выборки.

Понятие и примеры случайных событий.

Вероятность. Частота события, вероятность. Равновозможные события и подсчет их вероятности. Представление о геометрической вероятности.