«Нормативно-правовое обеспечение работы школьного психолога»
Скачать 0.65 Mb.
|
2) Принцип ненанесения ущерба человеку. Психолог осуществляет свою деятельность исходя, прежде всего из интересов заказчика. Однако при этом следует придерживаться принципа ненанесения ущерба любому человеку, так или иначе включенному в исследование или практическую работу. Важно иметь в виду необратимость многих психических процессов. Поэтому главный этический принцип психолога – "не навреди". Сформулированный Гиппократом применительно к врачебной этике, он имеет исключительное значение и в деятельности психолога. Процесс и результаты деятельности психолога не должны наносить вреда здоровью, состоянию, социальному положению, интересам человека. Психолог должен использовать безопасные и наиболее приемлемые методики, приемы, технологии работы; проявлять особую заботу о том, чтобы клиенту не нанесли вред люди, осведомленные о полученных результатах; предупреждать неправильные действия заказчика. Для этого психолог формулирует свои рекомендации, организует хранение, использование и публикацию результатов исследования таким образом, чтобы они применялись только в рамках задач, поставленных заказчиком. 3) Принцип научной обоснованности и объективности. Психолог может применять только валидные и надежные методы и средства. Необходимо использовать методики, адекватные целям и условиям проводимого исследования, возрасту, полу, образованию, состоянию испытуемого. Методики должны быть стандартизированными, нормализованными, надежными, валидными, адаптированными. Психолог должен применять методы обработки и интерпретации данных, получившие научное признание. Результаты работы не должны зависеть от личностных качеств и личных симпатий психолога. Полученные результаты всегда должны быть научно обоснованы, выверены и всесторонне взвешены. Психолог руководствуется только интересами дела. Психолог не должен допускать предвзятого отношения к любому человеку. Необходимо занимать объективную позицию, не зависящую от субъективного мнения или требований третьих лиц. Недопустимо формулирование выводов и выполнение психологической работы на основе субъективного впечатления от испытуемого, его юридического или социального статуса, положительного или отрицательного отношения заказчика к испытуемому. В своей работе психологу важно разграничивать сферу личной и профессиональной жизни. Он не должен переносить свои личные отношения и проблемы на профессиональную деятельность. 4) Принцип уважения клиента. Психолог должен уважать достоинство испытуемого клиента и проявлять честность в общении с ним. При проведении исследования необходимо сообщать о его цели (в достаточно общей и доступной форме), своевременно предупреждать испытуемого о том, как будет использоваться полученная информация. Оптимальным стилем отношений практического психолога и клиента является взаимодействие на равных. Клиент должен чувствовать себя полноправным партнером психолога. Одна из распространенных ошибок практических психологов – позиция покровительства и опеки. При этом психолог, считая себя знатоком жизни, начинает воздействовать на клиента так, чтобы тот принял его критерии: что такое "правильно" и что такое "неправильно". Это приводит к тому, что психолог начинает оценивать действия человека как хорошие или плохие. Это проявление непрофессионализма, склонности действовать исходя из житейской психологии. Практическому психологу важно избегать оценочных высказываний по поводу действий клиента и воздерживаться от прямых советов ему, поскольку в этом случае он берет на себя ответственность за его судьбу и личность. При просветительской работе, во время лекций, семинаров психолог не должен проявлять чувство превосходства, назидательность, директивность тона и поведения. Помощь психолога заказчику должна носить рекомендательный, ненавязчивый характер, быть максимально деликатной и уважительной. Психолог должен избегать провоцировать конфронтационные отношения клиентов. Например, профессиональный такт психолога должен заключаться и в том, чтобы не противопоставлять ученика и учителя в педагогическом процессе. Опыт работы некоторых психологов иногда обнаруживает такую тенденцию. Нужно признать, что деятельность некоторых учителей и стиль работы отдельных школ дают основание для такого противопоставления. Однако психолог не должен вставать между учителем и учеником и становиться единственным защитником интересов учащихся. Наиболее продуктивной формой деятельности психолога будет ознакомление учителя с проблемами ученика. Учитель, каким бы он ни был, не должен оставаться "за бортом" при осуществлении психологом своей деятельности. Еще более важно такое поведение психолога, когда им создается иллюзия, что педагог как бы сам ведет психологическую работу среди своих учеников, сам стремится знать и понимать психологические проблемы учеников. 5) Принцип соблюдение профессиональной конфиденциальности. Психолог должен сохранять конфиденциальность психодиагностических методик. Это означает, что профессиональные методики не должны попадать в руки непрофессионалов. Секреты, обусловливающие их пригодность, должны сохраняться в тайне. Дело профессиональной чести психолога – препятствовать попыткам некорректного и неэтичного применения психодиагностических методик. Необходимо соблюдать конфиденциальность результатов психодиагностического исследования, избегать сознательного или случайного распространения материала, полученного от испытуемого (или клиента), чтобы избежать его компрометации. При этом важно вести строгий учет полученной информации (вплоть до применения системы кодирования), ограничивать доступ к ней заказчика, клиента или иных третьих лиц, корректно использовать полученные сведения. В то же время психолог должен ориентироваться на принцип необходимости и достаточности предоставляемой информации, то есть давать только ту информацию, которая необходима и достаточна для решения задач организации и личности. Однако и здесь психолог должен быть уверен, что его информация будет использована заинтересованными лицами для достижения гуманных целей, а не для другой, хотя бы и очень важной, цели. Некоторые сведения общего характера доводятся и до испытуемых, которые часто интересуются своими психологическими особенностями, просят психолога, чтобы он рассказал о результатах диагностической работы. В этом случае психолог может предоставить некоторую часть информации. Но делать это надо обязательно в индивидуальном порядке. Сведения должны относиться к вопросам самопознания, саморазвития и преподноситься в тактичной форме. Развивая идею Г. Лессинга, можно сказать: "Клиенту нужно говорить правду, одну только правду, но не всю правду..." Рассмотренные принципы этики психолога характеризуют наиболее общие положения, которые он должен учитывать в своей научной, практической и педагогической деятельности. В то же время в рамках отдельных типов профессиональной психологической работы существуют и особые проблемы. Поэтому нередко рассматриваются специфические этические принципы, важные при проведении психологического исследования, психодиагностики, психологического консультирования. Психологический аспект в концепция предшкольной подготовки. Садыкова С.М., педагог-психолог , детский сад № 61. 5-6 жастағы балалардың мектепке дайындығының негізгі шарттары 5-6 жастағы балалардың мектепке үйрену дайындығы ең басты мына шарттардан тұрады: 1. Физикалық даму деңгейі, медициналық көрсету бойынша денсаулықтың күйі, жұмысқа тапқырлығы, шыдамдылығын бекітеді. Тірек-қимылдағыш аппараттың дамуы және т.б. 2. Психикалық даму деңгейінің баланың мектепке деген дайындығын бекітеді. Рухани зияткерлік, еріктің, жұмылдандыру (жұмылдандыру) болып келеді. әр қайсысына тоқталып кететін болсам:
Сөйлеу Мектепке бару кезеңінде бала үйренетін тілінің көп жақты тілді жақтарына психологиялық икемділігін: сөздік, дыбыс құрамы, грамматикалық үйлес. Баланың сөздік саналуы 3000-нан – 3500-ге дейін жетеді. Балалар сөйлемде тек жеңіл ғана емес қиын, ауыр сөйлемдер құрастырып қолдануы тиіс. Бүкіл сөйлеу дыбыстарын дұрыс айту керек. Ес Мектепалды балалардың жасында еріксіз ес түрі басым болады. Саналы түрде қойылған мақсат жоқ. Ол жеңіл және көпке шейін есте сақтайды. Баланың ерікті ес дамуының маңызды көрсеткіші оның қабылдай алуында ғана емес, өз бетінше есеп қоя білу. Оның жасалған жұмысын қадағалау керек. Балаларда қозғалмалы-ес және жалынды (эмоциялық)-ес жақсы дамыған. Баланың есте сақтау қабілетін анықтау үшін мынадай тапсырмалар орындау керек. Суректе мұқият қарап алып, балаға психолог бірнеше сұрақтар қояды. Баланың жауабы толық қанағаттанарлық болмаса толықтырып көмек көрсетіледі. Бірнеше суретке (10сек.) қарап алып оны жауып қояды да, жанындағы бос төркөзге қайтадан салады. Қиял Мектепке келер алдында қиял ерекше айқындалады, баланың қиялын сипаттайды. Еріксіз елестетумен айқындалаиын жаңа түр – ол ерікті елестету. Ең алдымен ол рөлдік ойында айқындалады, содан кейін басқа қызмет түрлерінен алдын-ала жоспарланғанды талап ету керек. Теңістіру қиялдағы заттарға қатысты да әрекет етеді. Қиялды дамытуға көптеген жаттығулар өткізіледі. Мысалы: шығармашылық жұмыс, өз түсінді сал, бақыт деген не?, егер күнде жаңбыр жауса не болар еді?, деген сияқты жаттығулар өткізіледі. Зейін Бала ең алдымен еріксіз зейінге ие болады, соңына қарай мектепалды жасында ерікті зейіннің бастамасы айқындалады. Жаңа білім баланың психикасына өте маңызды. Бала еріктік зейіннің арқасында зейінді жақсы бөле алады. Бір жұмыспен 10-15 мин айналыса алады. Мысалы: суреттерге мұқият қарап, олардың айырмашылығын, ұқсастығын ажыратуға зейінін аудартады. Олардың киімінің ерекшелігі, түр-түсі, қимыл-қозғалысы т.б. нақты көңіл бөлу ұсынылады. Егер баланың зейін бөлуі нашар болса, онда ата-аналарға да ұсыныстар беріледі, үйде өткізуіне. Мынадай жаттығулар ата-аналарға беріледі: «Қос қимылдарына жаттығуы», «Шапалақты тыңда!», «Айна». Еріктік дайындық. Ерікті деңгейіне сәйкес келетін қалыптасуында пайда болады. Ес, зейін, ойлау ерікті дамиды. Саналы түрде бала өзінің зейінмен және еспен басқара алады. Ерікті дайындық өз-өзін қадағалауды жетілдіре істей алуында айқындалады. «Заттарды салыстыр», «Менің айтқанымды қайтала» т.б. Мотивациялық дайындық. Жүйенің өзіне түрткі болатын баланың мектепке деген қатынасы. Сабақтың орындалуы оқушының міндеті болғаннан кейін оынң уайымдағышқасиеті анықталады. Сол кезде ол мақтаныш сезімінде болады, себебі ол – оқушы. Мектепте жақсы оқуға тырысады, қиыншылықты бастан көтереді, оның жолына кедергі болған. Осы арқылы мектеп оқушыларды өзіне тартады. Сауалнама, анкета жұмыстары өткізіледі. Баланы бақылайсын сабаққа қатысуын, істеген жұмыстарын тексеру. Ата-аналармен әңгіме жүргізу. 3. Сыныптастарымен және қоршаған ортамен қарым-қатынас деңгейі. Мектепке келер алдында бала тәртібін тиісті қағидалармен басып алу керек, осы арқылы өзінің мұғаліммен және оқушылармен жақсы қарым-қатынаста болу үшін. Көмек бере алу, ойыншықтармен бөлісіп ойнау, ұрыссыз ойнау. 5-6 жастағы балаларды мектепке дайындаудың жалпы білім беру бағдарламасының мазмұны. Мектепалды дайындық мазмұның мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың келесі топтама деңгейі түрінде көрсету. І топтама. Тіл дамыту. Тіл дамыту. Білім берудің мемлекеттік саясатының маңызды міндеті-мемлекеттік, өзінің туған және шетел тілінің бірінде оқи алатын азаматтарды дайындау болып табылады. Мектепалды даярлық тобында мемлекеттік тіл оқыту мен қатынас тілі болуына мүмкіндік туғызу қажет. Кемістіктері болса психолог логопедке жібереді. Ол үшін балалармен суреттерге қарап әңгімелеу. Ата-аналарға ұсыныстар беру, балаларымен серуенге шыққан кезде әңгімелесіп, мақал-мәтелдер, тақпақ көбірек жаттатқызу. ІІ топтама. Дене тәрбиесі мен валеология сабақтарын қамтитын физикалық даму. Дене тәрбие сабағы қозғалыс дағдылары мен біліктілігін, физикалық қасиеттерді, қозғалыстың негізгі түрлерін қалыптастыруға әр түрлі қозғалыс іс-әрекетке белсенді қатысуға, қызығушылық танытуға, жеке тұлғаның жағымды адамгершілік, белсенділік, өзіндік қасиеттерін дамытуғабағытталған. Берілген бұйрық бойынша қимыл-қозғалыс жасау.(жүгіру, лақтыру,отырып-тұру). Лақтыру, өрмелеу, еңбектеу, тепе-теңдік сақтап жүру, секіру т.б. қимылдарды орындау барысын, ара-қатынастарын бақылау. ІІІ топтама. Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру. Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру. Қоршаған ортаны цифр тілінің көмегімен қабылдауды, дерексіз ойлау элементтерінің дамуына ықпал ету, мектепке дейінгі балалардың уақыт пен кеңістікті бағдарлай білуіне көмек көрсетуді қамтамасыз етеді. Суреттерді санына сәйкес толықтыру, суреттерді бояу, нүктелерді қосу, геометриялық фигураларының кеңістікте орналасуына орай бояу, пішіндерді жинақтай келе белгілі бір бейнені жасауға болатынына қорытынды жасай білуге баланың өзін алып келу. ІV топтама. Көркем-эстетикалық даму. Музыкалық тәрбие, бейнелеу өнері, еңбек, құрастыру сабақтарын қамтиды. Музыкалық тәрбие эмоционалды сенсорлық дағдыларды бекіту, музыкалық шығармаларға баға беру, музыкалық ритмикалық қозғалыстарды жасап шығару үшін керек. Баланың сезімін өзгерту үшін, оның әуен сазын сезінгенің сыртынан бақылау. V топтама. Ойын-мектепке дейінгі балалардың іс-әрекетінің жетекші түрі болып табылады. Бала психикасының сапалы өзгеруіне оың есте сақтау, ойлау, қиялдау қабілеттерінің дамуына бағытталған. Ойын жаттығулар арқылы баланың білім-білік дағдыларын күнделікті іс-әрекетте қолдана білу мүмкіндіктері қарастырылады. Ойнай отырып ойлануға да болады. Мысалы мынадай ойындар өткізуге болады: «Төрт құбылыс», «Орыңды тап», «Не үлкен» т.б. VІ топтама. Ата-аналармен жұмыс. Бала тұлғасының толыққанда физикалық және психологиялық дамуын қамтамасыз етуде отбасы мен мектепалды дайындықтың күшіне негізделіп енгізілді. Сауалнама, тест жұмыстары жүргізіледі. Мектепалды даярлау психолігінің іс-қағаздары. Іс-қағаздарын жүргізу-мектепке дейінгі мекеме психологтарының тәжірибелік әрекетіне қажетті де көлемді жұмыс негізі. Осының көмегімен жоғары ұйымдар психологтың іс-әрекетін тексере және бағыттай біледі. Сонымен қатар іс-қағаздарды дұрыс жүргізу психологтың өзіне де жұмыс барысын жүйелі жүргізуге негіз болады. Психологта болу керек:
Егер психолог өз білімін көтеру курсын не басқа семинарларда оқытуларға қатысса, оны растайтын сертификат және куәліктер көшірмесі нормативтік құжаттар папкасында болу қажет. 2 таблица. Психолог-оқытушы іс-қағаздары.
Мектепке дейінгі мекемедегі психолог мамандардың құжатты толтыру үрдісі көптеген қиыншылық тудырады, себебі, барлық құжаттар мектеп психологінің жұмыстарына арналған. Жиналған іс-қағаздарда мына қатармен жинау керек:
4.1. Лекциялар мен семинарлардың, жоспар конспектілері. 4.2. Әдістемелік ұсыныстар. 5. Ата-аналармен арналған жұмыс істеуге арналған материалдар (тест, сауалнама). Қандай ойындар қолдануға болады баланың ойлауын дамыту үшін; Солақай балалармен қалай жұмыстар қткізу керек екенің ата-аналарға ұсыныстар беріледі. 6. Бейімделу үрдісін психологиялық қамтамасыз ету. 7. МДМ педагог-психолог қызметін нормативті-құқықтық және ұйымдастырушылықпен қамтамасыз ету. Әр папка ішінде бар құжаттар тізбесі болу керек. Әр топқа жас ерекшелігіне сай конверт-папка бастауға ұсыныс жасауға болады, онда жиналған керек мәліметтер жиынтығы яғни, диагностикалық тексеріс мәліметі, суреттер, ата-аналарға арналған сауалнама, бейімделу парақтары және т.б. балабақшаны бітірген немесе басқа балабақшаға ауысқан балалардың мәліметтері туралы мәліметтерді сақтау үшін мұрағат болу керек. Мұндай құжаттар 3 жыл бойы сақталу қажет. Психологтың жылдық жоспары МДМ жалпы жоспарымен үндестікте болу керек. Бұл жағдай МДМ-нің психологиялық климатына анализ жасауға, іс-шараларды бірегей өткізуге, ата-анамен МДМ қарым-қатынасына, балалар мәселесі, әкімшілік және ата-аналар сұранысына әсер етеді. Психологтың басқа мамандармен өзара қарым-қатынасы жүйелі түрде болғаны қажет. Тәрбиешілерге арналған психологиялық семинарлар, лекциялар өткізілуі тиіс. Осының бәрін біліп алып мен ойландым не істеу керек екенің, қалай жұмыс жасау керектігін. Тәрбиешілермен психологиялық жақсы қарым-қатынаста болу керек. Пед.советтерге қатысамын, сұраныстар бойынша мәліметтер жинап дайындаламын. Балаларамен, ата-аналармен, ұжыммен тест жұмыстарын өткіздім. Мен жас маманмын, осы ауқыт бойы атқарылған жұмыстарым көп, әлі де ойымда, болашақта көтеген жоспарланған жұмыстарым көп. Бүкіл жоспарланған ойымды жетілдіруге тырысамын. |
Похожие:
 | Тема: «Использование информационно-коммуникационных технологий в... Описание педагогического опыта психолога, раскрывающего сущность его методической системы | | Правовое обеспечение социальной работы Правовое обеспечение социальной работы: учебно-методическое пособие [Текст] / сост. Н. В. Высоцкая. Красноярск: Сиб федер ун-т, 2012.... |
| Программа дисциплины Нормативно-правовое обеспечение инновационной... Программа предназначена для преподавателей, ведущих данную дисциплину, учебных ассистентов и студентов специальности 080504. 65 «Государственное... | | Программа дисциплины Нормативно-правовое обеспечение инновационной... Программа предназначена для преподавателей, ведущих данную дисциплину, учебных ассистентов и студентов специальности 080504. 65 «Государственное... |
| Программа дисциплины Нормативно-правовое обеспечение инновационной... Программа предназначена для преподавателей, ведущих данную дисциплину, учебных ассистентов и студентов специальности 080504. 65 «Государственное... |  | Нормативно-правовое обеспечение образова- тельной программы филиала... Нормативно-методические документы, используемые при составлении Образовательной программы |
| Организационно-правовое обеспечение правовой деятельности Информационное обеспечение организации и проведения внеучебной работы | | Заместитель директора департамента образования мэрии Методический совет «Нормативно-правовое обеспечение деятельности орц в 2012 году» |
| 2. Нормативно-правовое обеспечение деятельности образовательного учреждения Многопрофильное образовательное учреждение: лицей, колледж повышенный и базовый уровень | | Пояснительная записка к образовательной программе школы. Нормативно правовая база Организационно-правовое обеспечение деятельности общеобразовательного учреждения |
| 2 Социальная защита Вопросы межэтнической и межконфессиональной толерантности Нормативно-правовое обеспечение «третьего сектора» и общественная активность в целом | | Нормативно-правовое обеспечение деятельности школьных библиотек Примерная тематика курсовой работы для студентов всех форм обучения/темы контрольных работ для студентов заочной формы обучения и... |
| Семинар на тему Нормативно-правовое обеспечение процесса информатизации в школе Городская научно-практическая конференция молодых исследователей «шаг в будущее 2010» | | Общие сведения о школе Организационно-правовое обеспечение деятельности... Деятельность гбоу сош №808 осуществляется на основе следующей нормативно-правовой базы |
| Программа по формированию навыков безопасного поведения на дорогах... Нормативно-правовое обеспечение введения «Основ религиозной культуры и светской этики» (далее орксэ) | | Содержание Сроки Ответственный Заседания методического объединения.... Нормативно-правовое обеспечение преподавания иностранных языков в 2013-2014 уч году |
