«Килешенде» “Килешенде” “Раслыйм”
ШМО җитәкчесе Крым-Сарай урта Крым-Сарай
Сабирова И.Т. гомуми белем бирү мәктәбенең урта гомуми белем бирү
Беркетмә № укыту буенча урынбасары мәктәбе җитәкчесе
___ _______ 2011 ел _____Ибрагимова Е.П. _____Ланцова Г.А.
______ 2011ел Приказ №______2011ел.
2 сыйныф өчен татар әдәбиятыннан
Эш программасы
Татарстан Республикасы Баулы муниципаль районы
Крым-Сарай урта гомуми белем бирү мәктәбе
2 нче категорияле татар теле һәм әдәбияты
Укытучысы Шатанова Г.С.
2011-2012 уку елы.
2 сыйныф.Сәг.саны-70,атнага-2с.
Аңлатма язуы
Эш программасы статусы.
Эш программасы түбәндәге документларны искә алып төзелде:
РФ ның “Мәгариф турында” законы;
ТРның “Мәгариф турында” законы;
ТРсы Мәгариф Министрлыгының 478 номерлы боерыгы .
«Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар телен укыту программасы”(Рус телендә сөйләшүче балалар өчен ).
1-11сыйныфлар, Казан:Мәгариф,2010
Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева дәреслеге
Эш программасы структурасы.
Татар теленең эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.
1992нче елның 8-июлендә “Татарстан Республикасы халыклары турында”гы Татарстан Республикасы Законы кабул ителде. Аның нигезендә татар,рус телләре тигез хокуклы дәүләт телләре булып расланды.
Укыту планында IIнче сыйныфта татар теленнән атнага 4 сәгать ,укуга 2 сәгать вакыт бирелә. Татар теленнән тематик планны «Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар телен укытупрограммасы»на нигезләнеп төзелде. 1-4сыйныфлар\Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева,Казан:Мәгариф,2009.
Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укытуның төп максаты.
гамәли максат
- укучыларга татар теленең фонетик, лексик, грамматик нигезләре буенча гамәли белем бирү;
-балаларда телдән һәм язма сөйләм күнекмәләре булдыру;сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча күнекмәләр формалаштыру;
гомуми белем бирү
акыл эшчәнлеген активлаштыру, логик фикерләү сәләтен үстерү, сөйләм культурасын үстерү.
тәрбияви максат
- балаларның рухи дөньясын баету, төрле милләт вәкилләре арасында телләрне өйрәнү аша бер-берсенә ихтирам һәм дуслык хисе тәрбияләү.
- укучыларның иҗади активлыгын арттыру, аларда татар телен өйрәнүгә омтылыш һәм кызыксыну тәрбияләү
Бурычлары:
Төп максатка ирешү өчен, аерым бурычларны хәл итү сорала.
татар сөйләмен тыңлап аңларга;
диалогик,монологик формада аралашырга;
текстларны сәнгатьле итеп аңлап укырга;
татар теленең фонетик,лексик,грамматик нигезләрен гамәли үзләштереп, сөйләм гә чыгу бурычлары куела.
Сөйләм күнекмәләрен,аралашуны үстерүгә сөйләм эшчәнлегенең төрләрен- тыңлап аңлау,сөйләү,уку һәм язуны –системалы өйрәтүне үз ээченә ала.
Тыңлап аңлау. Татар сөйләмен тыңлап аңлау буенча укучыларда башлангыч күнекмәләр булдыру; таныш материалга нигезләнгән сөйләмне тыңлап, җөмлә чикләрен билгеләү; сөйләм барышында эчтәлеккә төшенеп бару; тыңланган мәгълүматның эчтәлегебуенча сорауларга җавап бирү, сораулар кую, сөйләшү үткәрү, эчтәлекне татарча яки русча сөйләп бирү.
Сөйләү. Өйрәнелгән лексик берәмлекләрдән һәм җөмлә калыпларыннан файдаланып, мәктәп, гаилә, балаларның тормышы һәм табигать күренешләре белән бәйле ситуацияләргә диалог яки монолог төзеп сөйләү; аралашуга бәйле исәнләшү, саубуллашу, гафу үтенү, рәхмәт әйтү, котлау, үтенеч белдерү, кайтарып сорау һәм башка репликаларны сөйләмдә дөрес куллану.
Уку. Татар хәрефләрен танып, алар белдергән авазларны дөрес әйтү; аерым җөмләләрне һәм бәйләнешле текстларны аңлап, дөрес һәм сәнгатьле итеп уку; текстларның эчтәлегенә төшенеп бару; яңа сүзләрнең мәгънәләрен контексттан чыгып аңлау яки сүзлектән табу.
Язу һәм язма сөйләм. татар хәрефләрен һәм сүзләрен дөрес язу; бәйләнешле текстка өстәмәләр кертмичә күчереп язу; сүзлек диктанты язу; аралашу ситуацияләренә бәйле хикәя язу; котлау, чакыру кәгазе, адрес язу.
№
|
Сәгать
саны
|
Тема
|
Лексика
|
Грамматика
|
1
|
9
|
Яңа уку елы белән!
|
Кояшлы ,укуелы,елбашлана,бүләкитә,тәнәфес,дөрес,көндәлек,тырыш,күнегү,хата,өйэше,җөмлә,сорау,хәреф,сузык,тартык,билге,тәрҗемәитә,сорый,кабатлый
|
- исемсораулары,тартымбеләнтөрләнеше;
-хәзергезаманхикәяфигыль-юклыкформасы;
-транскрипция билгеләре;
-нәрсә?кайда?кая?кайдан?нинди?ничек?кайчан?
сораулары
|
2
|
8
|
Көз
|
Көзкөне,көн,төн,кыска,озын,яфрак,коела,исә,яңгыр,оя.өн,җылыяк,җиләк-җимешагачатамалары,эссе,чөнки,баллы,ачы,эре
|
-татар телендә О,Ө хәрефләренеңберенчеиҗектәгенә я зылуы;
-нинди?соравынаҗавапбирү;
-чөнкитеркәгеченсөйләмдәкуллану
|
3
|
5
|
Көндәлек режим
|
Сәгать,вакыт,йокы,тора,зарядка,ясый,анан соң,файдалы,11-20гә кадәрсаннар,шатлана,мактый,иртән,иртәбелән,көндез,кичә,иртә.
|
-вакыткүпме?Сәгатьничәдә?сорауларынүзләштерү
|
4
|
9
|
Мин чисталык яратам
|
Акыллы,мактый,көндез,кич,иртән,йомшак,пөхтә,иртәгә,чиста,тагын,тамак,үлчи,салкын тиде,авырый
|
-исемнәрнеңтартымбеләнтөрләнеше;
-бал белән,сөтлечәй,үләнчәетөзелмәсе
|
5
|
8
|
Безнең гаилә
|
Иртәнге,көндезге,кичке,бергә,ял итәбез,тоз,чәйнек,сөт,шикәр,әзерли,сөртә,табын,уң,сул,кисә,турый,дөрес әйтә,тагын
|
-берлекһәмкүплександагыисемнәрнеТ.к.куллану
-үткәнзаманх.ф.юклыкформасы(-маде;-мәде);
-Пычакбеләнтөзелмәсе
|
6
|
7
|
Кыш
|
Кыш көне,җимлек,ашата,исә,алакарга,бөтен,рәхәт,шаяра,көлә,һәм,шатлана,биек,сафһава,янында,көтә,риза,түгел,табигать,башлана,шигырь,чыршы,сөйли
|
-антонимнар
-ҺӘМ теркәгеченсөйләмдәкуллану
|
7
|
4
|
Яз
|
Ямьле,бозкитә,тамчытама,телибез,котлыйбыз,җылы як
|
-ҖЫЛЫ ЯКТАН төзелмәсен кулану
-СИН һәм СЕЗ алмашлыклары.Ю.к.,Т.к.
|
8
|
9
|
Татарстан-туган ягым
|
Урын,туганяк,туган җир,аз,күп,елга,Идел,Агыйдел,Чулман,Ык,йорт,фатир,кат,башкала,юл аша,буена
|
-исемнәрнеңИ.к.
-ЮЛ АША структурасы
|
9
|
5
|
Кибеттә
|
Өс,баш,аяккиемнәреатамалары,кибет,иске,яңа,кия,сала,юл,төсатамалары,кирәк,килешә,ашамлыкатамалары,түлим,сатыпалам
|
- киемнәркибетендә,ашамлыкларкибетендәтөзелмәсен кулану
-мактаусүзләреәйтәбелү
|
10
|
6
|
Җәй
|
Кыздыра,эссе,күбәләк,диңгез,күл,түгәрәк,ерак,болын,ошый,карый,уку бетә
|
-кайчансоравынүзләштерү,
-транспорт беләнтөзелмәсе,
-укутәмам,җәйгеканикуллар грамматик төзелмәсенкуллану
|
Укучыларның белем һәм күнекмәләрен телдән һәм язмача тикшерү эшләренең күләме
Эштөрләре
|
Тыңлап аңлау
|
Диалогик сөйләм
|
Монологик сөйләм
|
Уку(сүз.саны)
|
Язу:1.күчереп язу(җөмлә саны)
2.Сүзлек диктанты(сүз.саны)
3.Диктант(сүз.саны)
4.изложение(сүз.саны)
5.Сочинение(җөмлә саны)
|
Сыйныфлар
II
|
0,5-1 мин.
|
4
|
5
|
30-35
|
3-4
6-7
25-30
–
-
|
Гомуми башлангыч белем бирү мәктәбен тәмамлаучы укучылар үзләштерергә тиешле белем һәм күнекмәләр
1.татар теленөйрәнүнең әһәмиятен белү;
2.татар теленең алфавитын яттан белү,авазларны дөрес әйтү һәм хәрефләрне дөрес язу;
3.бирелгән текстларны дөрес укыйһәм яза белү;
4.әйтелеше белән язылышы арасында аерма булган сүзләрне язу;
5.сүзләрне иҗекләргә бүлә белү;
6.сүз басымын дөрес куеп,сүзләрне дөрес әйтә белү;
7.хикәя,сорау,боеру җөмләләрне дөрес интонация белән әйтү;
8.ясалма исемнәрнең һәм сыйфатларның кушымчаларын таный белү;
9.актив үзләштерелгән исемнәрне сан,килеш,тартым белән төрләндереп,телдән һәм язма сойләмдә куллана белү;
10.татар телендә исемнәргә кем? нәрсә? сорауларын кую үзенчәлеген белү;
11.сыйфат һәм исем,сан һәм исем төзелмәләренең кулланыш үзенчәлеген белү;
12.фигыльнең өйрәнелгән заман формаларын сөйләмдә куллануга ирешү;
13.татар һәм рус телләренең уртак һәм аермалы якларын белеп,сөйләмне фонетик,лексик,грамматик яктан дөрес оештыра белү;
14.ана теле тәэсирендә барлыкка килгән әйтелеш һәм сөйләм хаталарын төзәтә белү;
15. актив үзләштерелгән җөмлә калыпларын тыңлап яки укып аңлый белү һәм җөмләдә сүз тәртибе кагыйдәләрен истә тотып аларны сөйләмдә 16. Сорау һәм җавап репликаларын дөрес кулланып әңгәмә кора алу;
17. татар сөйләм этикетына хас булган танышу, исәнләшү, хушлашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, һ.б. калыпларны урынлы куллана алу;
18. тасвирлау яки хикәяләү төрендәге бәйләнешле текст төзи алу;
19. телдән һә мязмача диалогик яки монологик формада аралаша алу;
20. бәйләнешлетекстларнысәнгатьлеитепһәмэчтәлегенаңлапукыйалу.
Укыту методик комплекты (УМК)
|
Укытучы өчен методик әдәбият
|
Укучылар өчен әдәбият
|
1. «Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар телен укыту программасы»1-4сыйныфлар\Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева,Ә.Г.Әхәтова Казан:Мәгариф,2009
2. Рус мәктәпләрендәге рус төркеме укучыларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты
3. Р.З.Хәйдарова Татар теле һәмукукитабы. Рус телендәбелембирүчедүртьеллык башл.мәкт.2нче сыйныфыөчен д-лек(рус телендәсөйләшүчебалаларөчен)
Казан:Мәгариф,2009
|
Харисов Ф.Ф. Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни-методик нигезләре.- Казан: Мәгариф,2002.-367б.
Нуриев Г.С. ,Кашапова М.Ф. Сөйли белгән морадына ирешкән:укыту-методик ярдәмлек.- Казан:ТДГПУ,2010.- 204 б.
Әсәдуллин А.Ш.;Юсупов Р.А. рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту методикасы нигезләре.- Казн:Мәгариф,1998.-151 б.
Вагыйзов С.Г.,Вәлитова Р.Г. Башлангыч мәктәптә татар телен укыту методикасы.-Казан:Мәгариф,2001.-344 б.
“Мәгариф”,”Фән һәм мәктәп”, “Сөембикә” журналлары
|
|
«Килешенде» “Килешенде” “Раслыйм”
ШМО җитәкчесе Крым-Сарай урта Крым-Сарай
Сабирова И.Т. гомуми белем бирү мәктәбенең урта гомуми белем бирү
Беркетмә № укыту буенча урынбасары мәктәбе җитәкчесе
___ _______ 2011 ел _____Ибрагимова Е.П. _____Ланцова Г.А.
______ 2011ел Приказ №______2011ел.
2 сыйныф өчен татар теленнән
Эш программасы
Татарстан Республикасы Баулы муниципаль районы
Крым-Сарай урта гомуми белем бирү мәктәбе
2 нче категорияле татар теле һәм әдәбияты
Укытучысы Шатанова Г.С.
2011-2012 уку елы.
2 сыйныф.Сәг.саны-140,атнага-4с.
Аңлатма язуы
Эш программасы статусы.
Эш программасы түбәндәге документларны искә алып төзелде:
РФ ның “Мәгариф турында” законы;
ТРның “Мәгариф турында” законы;
ТРсы Мәгариф Министрлыгының 478 номерлы боерыгы .
«Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар телен укыту программасы”(Рус телендә сөйләшүче балалар өчен ).
1-11сыйныфлар, Казан:Мәгариф,2010
Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева дәреслеге
Эш программасы структурасы.
Татар теленең эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.
1992нче елның 8-июлендә “Татарстан Республикасы халыклары турында”гы Татарстан Республикасы Законы кабул ителде. Аның нигезендә татар,рус телләре тигез хокуклы дәүләт телләре булып расланды.
Укыту планында IIнче сыйныфта татар теленнән атнага 4 сәгать ,укуга 2 сәгать вакыт бирелә. Татар теленнән тематик планны «Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар телен укытупрограммасы»на нигезләнеп төзелде. 1-4сыйныфлар\Р.З.Хәйдәрова,Н.Г.Галиева,Казан:Мәгариф,2009.
Рус телендә сөйләшүче балаларга татар әдәбият укытуның төп максаты.
гамәли максат
- укучыларга татар теленең фонетик, лексик, грамматик нигезләре буенча гамәли белем бирү;
-балаларда телдән һәм язма сөйләм күнекмәләре булдыру;сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча күнекмәләр формалаштыру;
гомуми белем бирү
акыл эшчәнлеген активлаштыру, логик фикерләү сәләтен үстерү, сөйләм культурасын үстерү.
тәрбияви максат
- балаларның рухи дөньясын баету, төрле милләт вәкилләре арасында телләрне өйрәнү аша бер-берсенә ихтирам һәм дуслык хисе тәрбияләү.
- укучыларның иҗади активлыгын арттыру, аларда татар телен өйрәнүгә омтылыш һәм кызыксыну тәрбияләү
Бурычлары:
Төп максатка ирешү өчен, аерым бурычларны хәл итү сорала.
татар сөйләмен тыңлап аңларга;
диалогик,монологик формада аралашырга;
текстларны сәнгатьле итеп аңлап укырга;
татар теленең фонетик,лексик,грамматик нигезләрен гамәли үзләштереп, сөйләм гә чыгу бурычлары куела.
Сөйләм күнекмәләрен,аралашуны үстерүгә сөйләм эшчәнлегенең төрләрен- тыңлап аңлау,сөйләү,уку һәм язуны –системалы өйрәтүне үз ээченә ала.
Тыңлап аңлау. Татар сөйләмен тыңлап аңлау буенча укучыларда башлангыч күнекмәләр булдыру; таныш материалга нигезләнгән сөйләмне тыңлап, җөмлә чикләрен билгеләү; сөйләм барышында эчтәлеккә төшенеп бару; тыңланган мәгълүматның эчтәлегебуенча сорауларга җавап бирү, сораулар кую, сөйләшү үткәрү, эчтәлекне татарча яки русча сөйләп бирү.
Сөйләү. Өйрәнелгән лексик берәмлекләрдән һәм җөмлә калыпларыннан файдаланып, мәктәп, гаилә, балаларның тормышы һәм табигать күренешләре белән бәйле ситуацияләргә диалог яки монолог төзеп сөйләү; аралашуга бәйле исәнләшү, саубуллашу, гафу үтенү, рәхмәт әйтү, котлау, үтенеч белдерү, кайтарып сорау һәм башка репликаларны сөйләмдә дөрес куллану.
Уку. Татар хәрефләрен танып, алар белдергән авазларны дөрес әйтү; аерым җөмләләрне һәм бәйләнешле текстларны аңлап, дөрес һәм сәнгатьле итеп уку; текстларның эчтәлегенә төшенеп бару; яңа сүзләрнең мәгънәләрен контексттан чыгып аңлау яки сүзлектән табу.
Язу һәм язма сөйләм. татар хәрефләрен һәм сүзләрен дөрес язу; бәйләнешле текстка өстәмәләр кертмичә күчереп язу; сүзлек диктанты язу; аралашу ситуацияләренә бәйле хикәя язу; котлау, чакыру кәгазе, адрес язу.
Гомуми башлангыч белем бирү мәктәбен тәмамлаучы укучылар үзләштерергә тиешле белем һәм күнекмәләр
1.татар теленөйрәнүнең әһәмиятен белү;
2.татар теленең алфавитын яттан белү,авазларны дөрес әйтү һәм хәрефләрне дөрес язу;
3.бирелгән текстларны дөрес укыйһәм яза белү;
4.әйтелеше белән язылышы арасында аерма булган сүзләрне язу;
5.сүзләрне иҗекләргә бүлә белү;
6.сүз басымын дөрес куеп,сүзләрне дөрес әйтә белү;
7.хикәя,сорау,боеру җөмләләрне дөрес интонация белән әйтү;
8.ясалма исемнәрнең һәм сыйфатларның кушымчаларын таный белү;
9.актив үзләштерелгән исемнәрне сан,килеш,тартым белән төрләндереп,телдән һәм язма сойләмдә куллана белү;
10.татар телендә исемнәргә кем? нәрсә? сорауларын кую үзенчәлеген белү;
11.сыйфат һәм исем,сан һәм исем төзелмәләренең кулланыш үзенчәлеген белү;
12.фигыльнең өйрәнелгән заман формаларын сөйләмдә куллануга ирешү;
13.татар һәм рус телләренең уртак һәм аермалы якларын белеп,сөйләмне фонетик,лексик,грамматик яктан дөрес оештыра белү;
14.ана теле тәэсирендә барлыкка килгән әйтелеш һәм сөйләм хаталарын төзәтә белү;
15. актив үзләштерелгән җөмлә калыпларын тыңлап яки укып аңлый белү һәм җөмләдә сүз тәртибе кагыйдәләрен истә тотып аларны сөйләмдә 16. Сорау һәм җавап репликаларын дөрес кулланып әңгәмә кора алу;
17. татар сөйләм этикетына хас булган танышу, исәнләшү, хушлашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, һ.б. калыпларны урынлы куллана алу;
18. тасвирлау яки хикәяләү төрендәге бәйләнешле текст төзи алу;
19. телдән һә мязмача диалогик яки монологик формада аралаша алу;
20. бәйләнешлетекстларнысәнгатьлеитепһәмэчтәлегенаңлапукыйалу. |
