Образовательная программа мбоу «Кунгерская средняя общеобразовательная школа»
Скачать 6.57 Mb.
|
Литературное чтениеЦели: развитие эстетической восприимчивости к русскому художественному слову, формирование всех видов речевой деятельности на русском языке, умения вести диалог, выразительно читать и рассказывать; овладение навыками осознанного, правильного чтения, элементарными практическими умениями работы с художественным текстом; воспитание уважения к русской культуре и культуре других народов России, расширение нравственно-эстетического опыта учащихся. Достижение этой цели предполагает решение следующих задач: - формирование техники чтения и приемов понимания текста – правильного типа читательской деятельности; одновременное развитие интереса к самому процессу чтения, потребности читать; - введение детей через литературу в мир человеческих отношений, нравственных ценностей; воспитание личности со свободным и независимым мышлением; - приобщение детей к литературе как искусству слова, к пониманию того, что делает литературу художественной, – через введение элементов литературоведческого анализа текстов и практическое ознакомление с отдельными теоретико-литературными понятиями; - развитие устной и письменной речи (в том числе значительное обогащение словаря); развитие творческих способностей детей. Литературное чтение в начальной школе является органическим звеном единой и непрерывной системы литературного образования школьников. Особенность обучения литературному чтению заключается в том, что младшие школьники, социальный опыт которых ограничен, осваивают художественную литературу как искусство слова. На начальном этапе у детей формируется навык чтения, являющийся важным условием успешного обучения и развития учащихся. В связи с этим различается несколько направлений в подготовке ребёнка – читателя: становление и совершенствование навыка чтения художественного текста на русском языке; практических умений, связанных с освоением содержания произведения; знакомство с кругом чтения, элементарными литературоведческими понятиями; формирование представлений об окружающем мире, нравственных и эстетических ценностях. Учебные программы предполагают такое содержание учебных книг, их структуру и методику обучения, которые строятся на основе двух ведущих принципов: художественно-эстетического и литературоведческого. Художественно-эстетический принцип определяет стратегию отбора произведений для чтения и поэтому в круг чтения младших школьников вошли художественные тексты. Внимание детей привлекается к тому, что перед ними непросто познавательные интересные тексты, а именно произведения словесного искусства, которые раскрывают перед читателем богатство окружающего мира и человеческих отношений, рождают чувство гармонии, красоты, учат понимать прекрасное в жизни, формируют в ребенке собственное отношение к действительности. Этот принцип предполагает активное установление межпредметных связей между всеми видами искусства. Литературоведческий принцип в его преломлении к особенностям начального этапа обучения реализуется при анализе художественного произведения, выдвигает на первый план художественный образ, как общий язык искусства в целом и литературы в частности. Литературоведческий принцип находит свое выражение в программе в том, что он охватывает все литературные жанры: сказки, стихи, рассказы, басни и драматические произведения. Имея много общего с русской школой в реализации единых образовательных и воспитательных задач, уроки литературного чтения в школах с родным (нерусским) языком обучения обладают своими специфическими особенностями, заключающимися в том, что языковая направленность занятий имеет место на каждом уроке чтения, независимо от жанра произведения и его содержания: всякий текст используется для разговорной практики учащихся. В ходе обучения реализуются межпредметные связи с содержанием курсов русского языка, родного языка и чтения, окружающего мира, искусства и труда. Изучение литературного чтения в начальной школе с родным (нерусским) языком обучения направлено на достижение следующих целей: - развитие эстетической восприимчивости к русскому художественному слову, опыта читательской деятельности на русском языке; формирование всех видов речевой деятельности на русском языке, умения вести диалог, выразительно читать и рассказывать; - овладение навыками осознанного, правильного и выразительного чтения на неродном (русском) языке; элементарными практическими умениями работы с художественным текстом на русском языке; - воспитание уважения к русской культуре и культуре других народов России, интереса к чтению на русском языке, расширение нравственно – эстетического опыта учащихся. Задачи: - интенсивное развитие навыка чтения как вида речевой деятельности: от развёрнутой формы чтения вслух до чтения про себя, протекающего как умственное действие во внутреннем плане; - наращивание скорости чтения; -развитие у детей способности полноценно воспринимать художественное произведение, сопереживать героям, эмоционально откликаться на прочитанное; -обучение детей чувствовать и понимать образный язык художественного произведения, выразительные средства, создающие художественный образ, развитие образного мышления учащихся; -формирование потребности в постоянном чтении книг, развивать интереса к литературному чтению, творчеству писателей, создателей произведений словесного искусства; -обогащение чувственного опыта ребенка, его реальные представления об окружающем мире и природе. В четвертом классе учащиеся под руководством учителя или под его наблюдением знакомятся с книгами из современной детской литературы, художественными произведениями по всем темам детского чтения. Учитель побуждает их к самостоятельному чтению, выделяет время для того, чтобы учащиеся смогли обменяться сообщениями о самостоятельно найденных и прочитанных книгах. Внимание детей обращается на то, что они уже могут принимать полноправное участие как читатели в семейных чтениях. В 4 классе систематически устраиваются книжные выставки в уголке чтения для организации самостоятельной деятельности детей с книгами в течении 2 недель, создается классная библиотека, где учащиеся получают первый опыт работы с системой книг. Круг чтения: художественная и научно-популярная литература, произведения для самостоятельного чтения учащихся про себя и выборочного перечитывания вслух, стихи, рассказы, сказки о Родине, о детях, о подвигах, о животных и растениях, о приключениях и волшебстве, книги писателей родного края. Работа с детской книгой: ориентировка в одной книге, умение различать основные элементы книги, определение содержания по названию (автор, заглавие), умение дать правильный ответ, о ком или о чем прочитанная книга. Ориентировка в группе книг, определение темы чтения, выбор книг по заданным признакам, по рекомендательному плакату и книжной выставке. Закрепление навыка коллективного воспроизведения прочитанного по вопросам учителя. Нравственная оценка ситуаций, поведения и поступков героев. Умение соотносить фамилии авторов с их книгами. Закрепление положительного отношения к самостоятельному чтению детских книг на уроке и во внеурочное время, самостоятельное разучивание игр из книг-сборников. В результате освоения предметного содержания литературного чтения учащиеся должны приобрести общие учебные умения, навыки и способы деятельности: осознанно читать, строить диалогическое и монологическое высказывания на основе литературного произведения и личного опыта; описывать и сопоставлять различные объекты, самостоятельно пользоваться справочным аппаратом учебника, находить информацию в словарях и др. Основные темы. Летописи. Былины. Жития. - 4часа; Летопись «И повесил Олег щит свой на вратах Царьграда». Былина – жанр устного народного творчества. «Ильины три поездочки», «Житие Сергея Радонежского» Чудесный мир классики - 12 часов; Произведения русских классиков Н. Ершова «Конек-горбунок», А. С. Пушкина «Няне», «Туча», «Унылая пора! Очей очарованье!», «Сказка о мертвой царевне и о семи богатырях», М. Ю. Лермонтова «Дары Терека». «Ашик-Кериб». Л. Н. Толстого «Детство», «Как мужик убрал камень», А. П. Чехова «Мальчики». Поэтическая тетрадь 1 - 7 часов; Стихотворения Ф. И. Тютчева «Еще земли печален вид», «Как неожиданно и ярко», А. Фета «Весенний дождь», «Бабочка», Е. А. Баратынского «Весна, весна! Как воздух чист», «Где сладкий шепот», А. Н. Плещеева «Дети и птичка», И. С. Никитина «В синем небе плывут под полями», Н. А. Некрасова «Школьник», «В зимние сумерки нянины сказки», И. А. Бунина «Листопад». Литературные сказки - 7 часов Сказки В. Д. Одоевского «Городок на табакерке», В. М. Гаршина «Сказка о жабе и розе», П. П. Бажова «Серебреное копытце», С. Т. Аксакова «Аленький цветочек». Делу время – потехе час - 6 часов; Сказки и рассказы Е. Л. Шварца «Сказка о потерянном времени», В. Ю. Драгунского «Главные реки», «Что любит Мишка», В. В. Голявкина «Никакой я горчицы не ел». Страна детства - 6 часов; Произведения Б. С. Житкова «Как я ловил человечков», К. Г. Паустовского «Корзина с еловыми шишками», М. М. Зощенко «Ёлка». Поэтическая тетрадь - 3 часа; Тема детства в стихах В. Я. Брюсова «Опять сон», Детская», С. А. Есенина «Бабушкины сказки». Тема природы и Родины в стихах М.И. Цветаевой «Бежит тропинка с бугорка», «Наши царства». Природа и мы - 7 часов; Отношения человека и природы в произведениях Д. Н. Мамина-Сибиряка «Приёмыш», А. И. Куприна «Барбос и Жулька», М. М. Пришвина «Выскочка», Е И. Чарушина «Кабан», А. П. Астафьева «Стрижонок Скрип». Поэтическая тетрадь - 4 часа; Стихи оприроде В. Л. Пастернака «Золотая осень», С. А. Клычкова «Весна в лесу», Т. Б. Кедрина «Бабье лето», Н. М. Рубцова «Сентябрь», С. А. Есенина «Лебёдушка». Родина - 1 часов; Тема любви к Родине в произведениях И. С. Никитина «Русь», С. Д. Дрожжина «Родине», А. В. Жигулина «О, Родина! В неярком блеске», тема войны в стихотворении Б. А. Слуцкого «Лошади в океане». Страна Фантазия - 10 часа; Произведения Е. С. Велтисова «Приключения Электроника», К. Булычева «Путешествие Алисы» Зарубежная литература - 6 часов; Произведения Д. Свифта «Путешествие Гулливера», Г. Х. Андерсена «Русалочка», М. Твенга «Приключения Тома Сойера», С Лагерлёфа «»Святая ночь» «В Назарете» Требования к уровню подготовки учащихся за курс литературного чтения 4 класса. В результате изучения литературного чтения ученик должен знать / понимать - изученные литературные произведения и их авторов; - жанры детской художественной литературы (приводить примеры сказок, стихотворений, басен, рассказов); - знать названия, темы и сюжеты 2-3 произведений больших фольклорных жанров, а также литературных произведений писателей-классиков; -знать наизусть не менее 15 стихотворений классиков отечественной и зарубежной литературы; - знать не менее 6-7 сказок, уметь их пересказывать; - знать более 10 пословиц, 2-3 крылатых выражения, понимать их смысл и объяснять, в какой жизненной ситуации можно употребить каждую из них; уметь - читать осознанно вслух тексты художественных произведений целыми словами, соблюдая орфоэпические нормы русского литературного языка; -владеть навыком сознательного, беглого, правильного и выразительного чтения целыми словами при темпе громкого чтения не менее 90 слов в минуту - читать выразительно художественный текст (заранее подготовленный); - приводить примеры фольклорных произведений (пословиц, загадок, сказок); - определять тему и главную мысль произведения; - передавать содержание прочитанного в виде краткого, полного, выборочного, творческого (с изменением лица рассказчика, от имени одного из персонажей) пересказа; придумывать начало повествования или его возможное продолжение и завершение; - выделять в тексте слова автора, действующих лиц, пейзажные описания; - делить текст на смысловые части, составлять план (полный, краткий, картинный) ; - самостоятельно или с помощью учителя давать простейшую характеристику основным действующим лицам произведения; использовать приобретённые знания и умения в практической деятельности и повседневной жизни для: - самостоятельного чтения книг на русском языке; - расширение словарного запаса, самостоятельного поиска значения неизвестных русских слов в словаре. Математика Математика фәненең гомуми характеристикасы. Максат: Мәсьәләләр, практик мәсьәләләрне яхшы итеп чишү һәм белемне алга таба дәвам итү өчен, шулай ук гомуми белем күнекмәләрен булдыру өчен предметның белем һәм күнекмә нигезләрен формалаштыру. Бурычлар:
3. Образлы һәм логик фикер йөртүне, пространствалы күзаллауны, математик сөйләмнәрен үстерү. 4. Математикага фән буларак кызыксыну тәрбияләү. 5. Укучыларның иҗади мөмкинлекләрен үстерү. Математиканың башлангыч курсы – интеграллаштырылган курс; аңарда арифметик, алгебраик һәм геометрик материал берләштерелгән. Шул ук вакытта башлангыч курсның нигезен натураль сан һәм нуль, тискәре булмаган бөтен саннар белән дүрт арифметик гамәл һәм аларның үзлекләре турында төшенчәләр, шулай ук, бу белемнәргә нигезләнеп телдән һәм язма исәпләү алымнарын аңлап һәм ныклы үзләштерү тора. Математиканың башлангыч курсын өйрәтү – киләчәктә бу фәнне өйрәтү өчен ныклы нигез булдырырга тиеш. Моның өчен укучыларга программада каралган белем, осталык һәм күнекмәләрне бирү генә түгел, аларны гомуми һәм математик үсешнең зарури дәрәҗәсе белән тәэмин итү дә мөһим. Программада укучыларда аңлы һәм ныклы, күп очракта автоматик дәрәҗәгә җиткерелгән исәпләү күнекмәләре формалаштыруга зур игътибар бирелә. Шуның белән бергә, биредә уку материалын гомумиләштерүләр – балалар үти алырлык; математик фактлар нигезендә яткан гомуми принциплар һәм законнар – алар аңлый алырлык; тикшерелә торган күренешләр арасындагы бәйләнешләр төшенә алырлык итеп төзелгән. Материалның гомуми эчтәлеге генә түгел, аны урнаштыру системасы да шушы таләпләргә җавап бирә. Математиканың башлангыч курсында иң әһәмиятле үзенчәлек – биредә тикшерелә торган төп төшенчәләр, нисбәтләр, үзара бәйләнешләр, закончалыклар тиңдәшле конкрет мәсьәләләр системасында ачыла. Математика фәнен укытканда, балаларны программада тәкъдим ителгән мәсьәләләрнең чишү юлларын мөстәкыйль рәвештә таба белергә, аларны чишүдә иң гади гомуми алымнарны куллана белергә өйрәтү бик мөһим. Мәсьәләләр чишү процессында балалар, укытучының төрле биремнәре буенча, үзлекләреннән дә мәсьәләләр төзиләр. Моның өчен санлы һәм сюжетлы материал дәреслектән дә, әйләнә-тирәдән дә алынырга мөмкин. Курсның бик әһәмиятле төшенчәсе – зурлыклар. Зурлыклар төшенчәсен формалаштырганда укытучы баланың тәҗрибәсенә таяна, аны төзәтә һәм киңәйтә. Балалар үлчәү инструментлары белән таныша. Математика курсының эчтәлеге аның мәктәптә укытыла торган башка фәннәр белән (рус теле, табигать белеме, хезмәткә өйрәтү) бәйләнешен тормышка ашырырга мөмкинлек бирә. Бу исә укучыларның үсеше өчен өстәмә мөмкинлекләр ача, бер яктан, математика дәресләрендә алган белем һәм күнекмәләрне яңа шартларда кулланырга мөмкинлек бирсә, икенче яктан, башка фәннәр буенча дәресләрдәге практик эшләр барышында аларны ачыкларга һәм камилләштерергә булыша. Түбән сыйныфларда математика укытуның төп принциплары: Укучыларның яшь үзенчәлекләрен исәпкә алу; Укыту һәм тәрбияне органик бәйләп алып бару; Белемнәрне үзләштерү һәм балаларның танып белүгә сәләтләрен үстерү; Укытуның гамәли юнәлгәнлеге; Моның өчен тиешле күнекмәләр тәрбияләү. Эш программасының эчтәлеге. 1дән 1000гә кадәрге саннар. Арифметик гамәлләр – 13сәг. Арифметиканың дүрт гамәле. 2-4 гамәлле аңлатмаларда аларны үтәү тәртибе. Өчурынлы саннарны кушу һәм алуның, берурынлы санга тапкырлау һәм бүлүнең язып эшләү алымнары. Квадратның, турыпочмаклыкның диагональләре. 1000нән зуррак саннар. Нумерация – 9сәг. Яңа санау берәмлеге – мең. Разрядлар һәм классар: берәмлекләр классы, меңнәр классы, миллионнар, миллиардлар классы. Күбурынлы саннарны уку, язу һәм чагыштыру. Күбурынлы санны разрядлы кушылучылар суммасы рәвешендә күрсәтү. Санны 10,100,1000 тапкыр зурайту (кечерәйтү). Нур. Почмак. Почмак төрләре: туры, кысынкы, җәенке. Зурлыклар – 19сәг. Озынлык берәмлекләре: миллиметр, сантиметр, дециметр, метр, километр, аларның нисбәтләре. Мәйдан берәмлекләре: кв.см., кв.дм., кв.м, аларның нисбәтләре, палетка. Масса берәмлекләре: грамм, килограмм,центнер, тонна, аларның нисбәтләре. Вакыт берәмлекләре: секунд, минут, сәгать, тәүлек, ай, ел, гасыр, аларның нисбәтләре. Вакыйганың башлану һәм бетү вакыты, аның дәвамын билгеләүгә мәсьәләләр. Бөтеннең берничә өлешен табу. Берничә өлеш буенча бөтенне табу. Кушу һәм алу – 9сәг. Кушу һәм алу: кушуга һәм алуга карата мәсьәләләр; 0 саны белән кушу һәм алу; кушуның урын алыштыру һәм оештыру законнары һәм аларны исәпләүләрне рациональләштерү өчен куллану; кушу һәм алуның дөреслеген тикшерү. х+312=654+78 рәвешендәге тигезләмәләр чишү. Зурлыкларны кушу һәм алу. Өчпочмак төрләре: турыпочмаклы, кысынкы почмаклы, җәенке почмаклы. Тапкырлау һәм бүлү – 77 сәг. Тапкырлау һәм бүлү: тапкырлау һәм бүлүгә карата мәсьәләләр; 1 һәм 0 саннары белән тапкырлау очраклары; нульне бүлү, нульгә бүлүнең мөмкин булмавы; тапкырлауның урын алыштыру, оештыру һәм таркату үзлекләре; санны суммага тапкырлау. 6*х=429+120рәвешендәге тигезләмәләрне чишү. Берурынлы, икеурынлы, өчурынлы саннарны (миллион эчендә) язып тапкырлау һәм бүлү. Зурлыкларны берурынлы санга тапкырлау һәм бүлү. Зурлыклар арасындагы бәйләнешләргә мисаллар (тигез хәрәкәт вакытында вакыт, тизлек һәм юл). Кабатлау – 9сәг. Татар теле Татар теле фәненең гомуми характеристикасы. Тел дәресләре балаларны халкыбызның рухи-әхлакый идеалларына китерергә, аларда югары сөйләм культурасы тәрбияләргә, иҗади сәләтләрен үстерергә, мөстәкыйль уйларга һәм эшләргә омтылышын канәгатьләндерергә тиеш. Мәктәпкә кергәнче үк, бала ана телендә сөйләшә белә, ләкин ул телне әле аңлы рәвештә кулланмый, татарча сөйләү – аның өчен табигый хәл. Шунлыктан, татар теле дәресләренең максатлары – укучыларны ана телен төшенеп, аңлап, закончалыкларына таянып һәм сөйләм ситуацияләренә туры китереп кулланырга өйрәтү; -татар телендә аралашу күнекмәләре булдыру; - тел чараларын аралашу эчтәлегеннән чыгып сайлый белергә өйрәтү; - тел белеменең фонетика, лексика, грамматика бүлекләре буенча башлангыч белем бирү, өйрәнелә торган тел берәмлекләрен тикшерә һәм куллана белү күнекмәләрен булдыру; - сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча күнекмәләр формалаштыру; - укучыларда татар теленә хөрмәт һәм ихтирам тәрбияләү, телнең чисталыгын, дөреслеген саклау, телне, халыкның рухи мирасын өйрәнүгә кызыксыну уяту. Максатларга ирешү өчен сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләрен дә (тыңлау, сөйләү, уку һәм язу) үстерергә кирәк. Дәреслекләрдә материал коммуникатив юнәлешле итеп, ә укучыларның танып белү эшчәнлеге аралашу формасында оештырыла. Укытуның эшчәнлеге һәм методикасы түбәндәге бурычларны хәл итүгә юнәлтелә: сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләрен үстерү һәм телне аралашу чарасы буләрак кулланырга өйрәтү; аралашу һәм танып белү чарасы булган телне аңлы үзләштерүгә ирешү; балаларны текст, китап белән зш итү алымнарына өйрәтү; коммуникатив сөйләм осталыгы һәм иҗади сәләт арасында бәйләнеш булдыру; укучыларның образлы, логик фикерләвен үстерү, аралашу культурасы күнекмәләре тәрбияләү. Моның өчен тел дәресләрен танып белүгә юнәлешле итеп, балаларның актив эшчәнлегенә таянып Татар теленнән гомуми башлангыч белем бирү баскычында белем эшчәнлегенең мәҗбүри минимумы. Коммуникатив компетенция Сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре (тыңлап аңлау, сөйләү, уку,язу, язма сөйләм) буенча укучыларда күнекмәләр булдырыла. Беренче баскычта укучылар укылган яки тыңланган текстның эчтәлегенә төшенә, темасын билгели ала, текст буенча әңгәмә үткәрә ала, гади план төзеп, телнең орфографик һәм орфоэпик нормаларын саклап, телдән яки язмача эчтәлеген җиткерә. Тәкъдим ителгән темалар буенча диалогик һәм монологик сөйләм оештырырга сәләтле. Дөрес һәм матур язу күнекмәләрен үзләштерә. Төрле типтагы язма эшләр башкара. Көндәлек аралашуга бәйле сөйләм этикеты үрнәкләрен дөрес файдалана. Лингвистик компетенция Татар теленең тармаклары буенча үзләштерергә тиешле төп теоретик мәгълүматлар: Хәреф һәм аваз турында төшенчә, татар теленең авзлары, аларның язуда бирелеше, каллиграфик язылышы, татар алфавиты. Татар телендә сингармонизм законы. Иҗек, сүз басымы, хикәя, сорау, боеру җөмләләрнең интонациясе. Сүз, аның лексик мәгънәсе. Сүзнең мәгънә ягыннан төрләре. Татар теленең сүзлек составы, аның килеп чыгышы. Лексикография. Сүзнең мәгънәле кисәкләре, төрле сүз төркемнәрен ясый торган кушымчалар. Мөстәкыйль сүз төркемнәре (исем, сыйфат,фигыль, сан, алмашлык, рәвеш), аларның төркемчәләре, төрләнеше һәм сөйләмдә кулланылышлары, бәйлек, бәйлек сүзләр, кисәкчә һәм теркәгечләр. Сүзтезмә һәм җөмлә, җөмләдә сүз тәртибе. Гади җөмлә төрләре. Җөмлә баш һәм иярчен кисәкләре, тиңдәш кисәкләр, алар янында тыныш билгеләре. Этнокультура өлкәсенә караган компетенция Дәреслекләрдә һәм өстәмә дидактик материалларда татар халкының милли гореф-гадәтләре, тарихы, мәдәнияте чагылган материаллар урын ала. Татар халык авыз иҗаты ядкарьләреннән табышмак, әйтемнәр, әкият, җыр, мәзәкләр белән таныштырыла. Гомуми башлангыч белем бирүнең эчтәлеге Коммуникатив компетенция Тыңлап аңлау. Сөйләмдәге сүз, сүзтезмә һәм җөмләләрне аңлау, аларны бер-берсеннән аеру. Әйтелгән фикердәге мөһимрәк булган вакыйгаларың эзлеклелегенә төшенү. Телдән сөйләм. Диалогик һәм монологик сөйләм күнекмәләрен гамәли үзләштерү. Укуга һәм көндәлек тормышка кагылышлы темалар буенча әңгәмә кору.Укылган текстка сорау кую, аның эчтәлеге буенча бирелгән сорауларга җавап бирү, планын төзү. Укучыларга якынрак булган темалар буенча сөйләшү. Гадирәк җөмләләрдән төзелгән төрле темаларга кагылышлы монологик сөйләм оештыра белү, интонация үзенчәлекләрен үзләштерү. Сөйләм этикеты үрнәкләреннән дөрес файдалану. Уку. Әкиятләрне, кечкенә хикәяләрне, дәреслектәге текстларны аңлап, дөрес, йөгерек итеп укый белү. Текстның төп фикерен аңлап, темасын билгели алу, кирәкле урыннарын сайлап уку. Гади план төзеп, текстның эчтәлеген сөйләү һәм укучының текстка мөнәсәбәтен белдерү. Язу һәм язма сөйләм . Фикерне, хәбәрне, укылган текст эчтәлеген орфография кагыйдәләренә нигезләнеп, грамматик дөрес язу. Лингвистик компетенция Фонетика. Графика. Орфоэпия. Орфография. Хәреф һәм аваз турында төшенчә. Сузык авазлар. Калын һәм нечкә сузыклар. Язуда сузык авазларны белдерә торган хәрефләр. Тартык авазлар. Яңгырау һәм саңгырау тартыклар. Язуда тартык авазларны белдерә торган хәрефләр. Татар теленә хас үзенчәлекле авазлар. Иҗек. Иҗек калыплары. Сүз басымы. Хикәя, сорау, боеру җөмләләләре. Татар теленең төп орфографик һәм орфоэпик нормалары. 38 хәрефтән торган татар алфавиты. Хәрефләрнең каллиграфик яктан дөрес язылышы. Лексикология Сүз, аның лексик мәгънәсе. Сүзнең мәгънә ягыннан төрләре. Татар теленең сүзлек составы, аның килеп чыгышы. Лексикография. Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы Сүзнең мәгънәле кисәкләре, төрле сүз төркемнәрен ясый торган кушымчалар.Кушымчаларның ялгану тәртибе. Тамыр һәм ясалма сүзләр. Кушма һәм парлы сүзләр. Тамырдаш сүзләр. Морфология Исем. Исемнең үзенчәлекләре. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәре. Исемнең сан, килеш белән төрләнеше. Сыйфат. Сыйфатның үзенчәлекләре. Сыйфат дәрәҗәләре, аларның дөрес язылышы һәм кулланылышы. Сан. Санның үзенчәлекләре. Алмашлык. Зат алмашлыклары. Аларның килеш белән төрләнеше, сөйләмдәге роле. Фигыль. Боерык һәм хикәя фигыль. Аларның барлык-юклык, зат-сан белән төрләнеше. Хәзерге, үткән, киләчәк заман формалары. Фигыльне сөйләмдә дөрес куллану. Бәйлек һәм бәйлек сүзләр. Бәйлекләр, аларны сөйләмдә дөрес куллану. Кисәкчә. Теркәгеч. Төрләре, аларның җөмләдә кулланылышы. Синтаксис Сүзтезмә һәм җөмлә. Җыйнак һәм җәенке җөмлә. Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләр. Җөмләдә сүз тәртибе.Тиңдәш кисәкләр, алар янында тыныш билгеләре. Этнокультура өлкәсенә караган компетенция Татар халкының милли гореф-гадәтләр, тарихы, мәдәнияте. Табышмаклар. Көндәлек аралашуга бәйле татар сөйләм этикеты нормалары. Әдәби уку Әдәби уку фәненең гомуми характеристикасы. Уку – сөйләм эшчәнлегенең бер төре. Процесс буларак ул барлык телләрдә дә бертөрле: сүзнең график формасын авазлаштыру. Уку – шул ук вакытта танып белү эшчәнлегенең нигезе, аның төп ысүлы. Шуңа күрә уку дәресләренең төп максаты– укучыларда аңлап – төшенеп, дөрес, йөгерек һәм сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру, текст һәм китап белән эшләү осталыгы тәрбияләү. Әдәбияттан гомуми башлангыч белем бирү баскычының максатлары: татар әдәбияты хакында беренчел күзаллау булдыру; әдәби әсәрләрне дөрес,сәнгатьле,тиз укырга һәм аңларга өйрәтү; әдәби текст белән эшләү, текст эчтәлеген үз сүзләре белән сөйләү күнекмәсен камилләштерү; мөстәкыйль рәвештә әсәрләрне укырга һәм үзләштерергә күнектерү, татар әдәбиятына һәм башка халык әдәбиятларына хөрмәт, китапка кызыксыну булдыру; белемгә омтылыш тәрбияләү, укучының иҗади, логик фикерләвен, хәтерен, эстетик зәвыген үстерү, үз-үзен тәрбияләвенә ирешү. Күп укыган бала тиз укый. Шуңа күрә башлангыч сыйныфларда китап укуга һәвәслек тәрбияләү, әдәбиятны сүз сәнгате буларак кабул итәргә өйрәтү мөһим мәсьәлә булып тора. Уку күнекмәләре укуга һәвәслек белән бергә генә үсеш алырга мөмкин. Моңа бәйле рәвештә II- IV сыйныфларда уку дәресләренә мондый бурычлар өстәлә: баланы матур әдәбият дөньясына алып керү һәм сүз сәнгатенең образлылыгын аңларга өйрәтү; төрле жанрдагы әдәби әсәрләр белән таныштыру; яңа китаплар белән танышуга, элеккеләрен кабат укуга теләк тәрбияләү, китап укудан ләззәт, тәм табарга өйрәтү; әсәрне уку – аның “серенә төшенү” икәнлеген аңлату, авторның позициясен, язылганга мөнәсәбәтен ачарга өйрәтү, автор белән аралашу өчен уку; Уку күнекмәләре. Аңлап, дөрес, йөгерек, сәнгатьле һәм орфоэпия нормаларын үтәп, тулы сүзләр белән уку. Уку күнекмәләренең ике төрен дә (эчтән һәм кычкырып уку) интенсив үстерү. Төрле күләмдәге һәм жанрдагы әсәрләрне аңлап һәм йөгерек уку.Сәнгатьле уку һәм сәнгатьле сөйләү күнекмәләрен камилләштерү. Текст өстендә эш. Укыганның темасын, төп фикерен мөстәкыйль әйтеп бирү, текстның мәгънәле кисәкләрен билгеләү, укытучы ярдәмендә төзегән план яки сүзле рәсем буенча текст эчтәлеген тулысынча, сайлап һәм кыскача сөйләү. Билгеле темага хикәя төзү өчен тексттан материал сайлый белү.Диалогларны хикәяләү формасына күчерү алу. Укучыларның сүзлеген баету һәм активлаштыру. Дәреслек белән эшләү. Эчтәлек һәм сүзлекчә өлешләрен оста файдалану. Текстларга куелган сорау һәм биремнәрне мөстәкыйль үтәү, дәреслекнең методик һәм белешмә аппараты белән эш итү. “Абзац”, “кызыл юл”, “бүлек исеме” төшенчәләрен аңлау һәм куллану. Балалар китабы белән эшләү. Даими рәвештә китапка мөрәҗәгать итү, әдәби әсәрләрне укып бару ихтыяҗы тәрбияләү, укыган һәм ишеткән турында фикер алышуга теләк уяту, китапны кабат укудан шатлык хисе кичерү өчен шартлар тудыру. - әсәрдәге сүзне укучының игътибар үзәгенә кую; анны образлар тудыру алымы, авторның фикерен, уйларын, хисләрен белдерүче чара, автор ачкан могжиза буларак кабул итәргә өйрәтү; - укучыларның әсәрне эмоциональ-эстетик кабул итүенә ирешү; хисләр сферасын әхлакый, рухи матурлык тойгылары белән баету; - әдәби әсәрләрне укыганда, балаларның акылын, ихтыярын, хисләрен һәм рухи ихтыяҗларын үстерү. Әдәбияттан гомуми башлангыч белем бирү баскычында укучыларның белем дәрәҗәсенә таләпләр: -татар әдәбияты хакында гомуми мәгълүматый күзаллау булырга; -өйрәнелгән әсәрнең исемен, төп эчтәлеген һәм авторын белергә, аңа карата үз мөнәсәбәте формалашырга; -әсәрнең геройларын, аларның эш-гамәлләрен, холык-фигылен, хис-кичерешләр дөньясын бәяли; -текстның сюжетын ачыклый, темасын, идеясын, автор фикерен билгели алырга; -әдәби әсәргә һәм иҗат эшенә хас сыйфатларны һәм үзенчәлекләрне аңларга; -әдәби тел һәм сурәтлелек тудыру чаралары хакында башлангыч күзаллау бирелергә тиеш. Әдәбияттан гомуми башлангыч белем бирү баскычында формалаштырылырга тиешле күнекмәләр: -аңлы, дөрес һәм сәнгатьле уку күнекмәсе булдырып, бер минут эчендә кычкырып 75-80 сүзле, күңелдән-95 сүзле текстны йөгерек укый белергә; -бирелгән текстка сораулар куярга; -1,5 биттән артык булмаган текстның эчтәлеген сөйләргә һәм кабатлап язарга; -текстны бүлекләргә бүлә һәм гади план, аннотация төзи алырга; -имла яза алырга; -автор текстына нигезләненгән уртача монологик сөйләм әзерли һәм әсәр геройларын, вакыйгаларын бәяли белергә; -программада ятлау өчен тәкъдим ителгән әсәрләрнең кимендә сигезен хәтердә калдырырга; -бирелгән темага телдән яки язмача текст әзерли алырга; -халык авыз иҗаты әсәрләреннән мисаллар китерә белергә; -әдәби жанрларны аера алырга; -текста махсус тел-сурәтләү чараларын: эпитет, чагыштыру, сынландыруны,рифманы табарга, аңлатырга. |
Похожие:
 | Образовательная программа среднего общего образования мбоу «Средняя... Мбоу «Средняя общеобразовательная школа №5» Чистопольского муниципального района Республики Татарстан |  | Образовательная программа основного общего образования мбоу «Камскополянская... Директор мбоу «Камскополянская средняя общеобразовательная школа №1» Нижнекамского муниципального района |
| Основная образовательная программа мбоу «Чернокурьинская средняя общеобразовательная школа» Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение Чернокурьинская средняя общеобразовательная школа | | Основная образовательная программа муниципального бюджетного образовательного... Данный документ разработан педагогическим коллективом учителей начальной школы мбоу «Краснозаводская средняя общеобразовательная... |
| Образовательная программа моу «Средняя школа №20» Мбоу «Камскополянская средняя общеобразовательная школа №2 с углублённым изучением отдельных предметов» Нижнекамского муниципального... | | Образовательная программа муниципального бюджетного общеобразовательного... Образовательная программа является нормативно-управленческим документом мбоу «Нагадакская основная общеобразовательная школа», характеризует... |
| Образовательная программа Муниципального бюджетного общеобразовательного... Годовой календарный учебный график мбоу «Сюрногуртская средняя общеобразовательная школа» на 2012 – 2013 учебный год | | Рабочая программа учителя мбоу «Средняя общеобразовательная школа №30» Директор мбоу «Средняя заместитель директора на заседании мо общеобразовательная школа №30» по учебно-воспитательной |
| Образовательная программа основного общего образования мбоу «Средняя... Мбоу «Средняя общеобразовательная школа №33 с углубленным изучением английского языка» | | Основная образовательная программа основного общего и среднего (полного)... Мбоу «Амгинская средняя общеобразовательная школа №1 имени В. Г. Короленко с углубленным изучением отдельных предметов» |
| Доклад директора мбоу «Средняя общеобразовательная школа №2» Мбоу «Средняя общеобразовательная школа №2» муниципального образования – городской округ город Скопин Рязанской области Ланиной Ирины... | | Основная образовательная программа начального общего образования... Мбоу «Михневская начальная общеобразовательная школа» Ступинского района московской области |
| Рабочая программа Литература,10 класс мбоу «Большекляринская средняя общеобразовательная школа» Мбоу «Большекляринская средняя общеобразовательная школа» Большекляринского сельского поселения Камско-Устьинского муниципального... | | Основная образовательная программа основного общего образования мбоу «сош №30» «средняя общеобразовательная школа №30 Рассмотрена и принята на заседании педсовета мбоу «сош №30» |
| Образовательная программа мбоу средней Муниципальное общеобразовательное учреждение средняя общеобразовательная школа №10 | | Образовательная программа начального общего образования муниципального... «Средняя общеобразовательная школа №2 п. Пангоды» / Составитель: Прокудина И. В., заместитель директора по учебно-воспитательной... |
